Χρίστος Μηνάς
Dipl. Eng. Architect – Εκπαιδευτής
Προοίμιο: Τι είναι BIM;
Τι είναι λοιπόν αυτό το BIM για το οποίο, στο εξωτερικό γίνεται συνέχεια λόγος αλλά στην Κύπρο δεν άρχισε καν μια έστω ανοικτή προκαταρκτική συζήτηση;
BIM (Building Information Modeling) εξηγείται ως:
Μια ψηφιακή αναπαράσταση των φυσικών και λειτουργικών χαρακτηριστικών ενός έργου ή εγκατάστασης. Ένα έργο σε BIM είναι μια κοινή βάση γνώσης για πληροφορίες σχετικά με την εγκατάσταση. Αποτελεί έτσι, μια αξιόπιστη βάση για τη λήψη αποφάσεων κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής του έργου. Ορίζει το υφιστάμενο έργο από την αρχική σύλληψη, έως την κατεδάφιση. Πρόκειται δηλαδή για μια καινούργια προσέγγιση στην μεθοδολογία παραγωγής έργων, ανοικτή σε όλους τους εμπλεκόμενους από τον/τους ιδιοκτήτες (χρηματοδότες), μελετητές, μηχανικούς, κατασκευαστές, προμηθευτές μέχρι τους διαχειριστές του έργου. Όλοι έχουν πρόσβαση στην πληροφόρηση που παράγεται από όλους τους ενδιαφερόμενους.
Ιστορικό
Ο ορισμός BIM ενώ έχει προταθεί στο παρελθόν χρησιμοποιείται ευρέως από το 2000. Έχει γίνει αποδεκτός από όλους τους φορείς που ασχολούνται στον οικοδομικό τομέα (AEC), δηλαδή από τις εταιρείες κατασκευής προγραμμάτων (software), τους χρήστες αυτών (όλοι οι κλάδοι της μηχανικής), τους κατασκευαστές όλων των τύπων έργων (οικοδομικά, τεχνικά, υποδομής, μηχανολογικά, ηλεκτρολογικά, αποχετευτικά, υδραυλικά κλπ.), αλλά και από ακαδημαϊκούς που ασχολούνται στο θεωρητικό επίπεδο αυτής της νέας διαδικασίας.
Τεχνολογία
Για να μπορέσουμε σήμερα να έχουμε «μια ψηφιακή αναπαράσταση των φυσικών και λειτουργικών χαρακτηριστικών ενός έργου» προϋποθέτει την ανάπτυξη της τεχνολογίας. Η ραγδαία ανάπτυξη των μηχανών (hardware) και των δυνατοτήτων επέτρεψε την συνακόλουθη ανάπτυξη των λογισμικών (software) που είναι απαραίτητα για την λειτουργία και εφαρμογή αυτής της μεθοδολογίας. Η ανάπτυξη συνεχίζεται με ραγδαίους ρυθμούς και καταλαμβάνει πλέον όλο το φάσμα των εμπλεκομένων στην κατασκευή έργων.
Στον Κόσμο Σήμερα
Από τα μέσα της δεκαετίας 2010, σε χώρες που έχουν κάνει νωρίς αποδεκτή την νέα τεχνολογία, έχει κατανοηθεί η ανάγκη καταρτισμού προτύπων για την σωστή εφαρμογή του BIM. Αυτό έγινε δυνατόν αρχικά μέσων υφιστάμενων οργανισμών ή θεσμών καταρτισμού προτύπων. Στην συνέχεια λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος, αλλά και λόγω της εμπλοκής πολλών ενδιαφερόμενων φορέων, έχουν δημιουργηθεί καινούργιοι οργανισμοί που ασχολούνται αποκλειστικά με την εφαρμογή της τεχνολογίας BIM. Καταρτίζονται επιτροπές που μελετούν, προτείνουν και καθορίζουν τα πρότυπα δημιουργίας, χρήσης και διακίνησης των παραγόμενων πληροφοριών. Οι πληροφορίες αυτές, γενικά, αφορούν τα γραφικά μοντέλα και το επίπεδο λεπτομέρειας που παρουσιάζουν, όπως και την πληροφόρηση που ενσωματώνεται στα μοντέλα με την μορφή των μεταδεδομένων (metadata). Εκτός από τους επίσημους φορείς ενός κράτους και τους επαγγελματικούς συνδέσμους, ενδιαφέρον δείχνουν και άλλοι πολλοί σε προσωπικό ή ομαδικό ενδιαφέρον, δημιουργώντας ιστοσελίδες (sites & blogs). Όλοι αυτοί, έχουν ήδη δημιουργήσει μια τεράστια βάση δεδομένων σε όλες τις σύγχρονες διαθέσιμες μορφές επικοινωνίας, ήτοι εκδόσεις βιβλίων, εγχειρίδιων, άρθρων, παρουσιάσεις σε βίντεο, παρουσιάσεις σε power point, εκπαιδευτικά βίντεο, διαδικτυακά σεμινάρια-webinars κ.ο.κ. Ο ιδιωτικός τομέας απ’ όπου αυτή η δραστηριότητα ξεκίνησε έχει φτάσει σε πολύ ψηλά επίπεδα χρήσης και εφαρμογής του BIM. Ενώ στα αρχικά στάδια η εφαρμογή αφορούσε κτήρια, τώρα πλέον δεν έχει κανένα περιορισμό στο είδος του έργου που μπορεί να χρησιμοποιηθεί.
Τα τελευταία χρόνια στις προαναφερόμενες χώρες έχει αναγνωριστεί πλήρως η χρησιμότητα του BIM στο ότι, τα έργα προγραμματίζονται, σχεδιάζονται και εκτελούνται με απόλυτο συντονισμό, με αποτέλεσμα την έγκαιρη παράδοση χωρίς χρονικές καθυστερήσεις και το πιο σημαντικό τον πλήρη οικονομικό έλεγχο. Έχοντας επίγνωση των πιο πάνω τα κράτη έχουν εκδώσει οδηγίες για αναγκαστική εφαρμογή της τεχνολογίας BIM στα έργα του δημοσίου σε πρώτο στάδιο. Υπάρχει ένα τεράστιο ενδιαφέρον σε παγκόσμιο επίπεδο, σε βαθμό που οι ακαδημαϊκοί και οι επαγγελματίες συζητούν πλέον τον επηρεασμό σε κοινωνικό επίπεδο, πέραν του επηρεασμού και της εφαρμογής της τεχνολογίας στην παραγωγή έργων.
Στην Κύπρο Σήμερα
Στην Κύπρο σήμερα τα πράγματα δεν είναι καθόλου προχωρημένα. Εκτός από ένα μικρό αριθμό ατόμων και γραφείων (ως επί τω πλείστον Αρχιτέκτονες) που κάνουν χρήση κάποιων από τα εργαλεία/προγράμματα (software) της τεχνολογίας BIM δεν υπάρχει κάτι πιο αισιόδοξο, ως προς την πλήρη εφαρμογή της.
Προοπτικές / Σχέδια Δράσης
Αυτό το μικρό άρθρο, εκτός από την ενημέρωση, φιλοδοξεί να δημιουργήσει την κατάλληλη κίνηση και να προκαλέσει την έναρξη συζήτησης για το ζήτημα της εφαρμογής και στην Κύπρο της τεχνολογίας BIM.
Για την έναρξη της συζήτησης προτείνω όπως, ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Κύπρου και το ΕΤΕΚ ως οι φορείς των Αρχιτεκτόνων και των Μηχανικών γενικότερα, να δημιουργήσουν ad-hoc επιτροπή. Το εκπαιδευτικό κέντρο του ΕΤΕΚ θα μπορεί να είναι ο χώρος για την ενημέρωση και την εκπαίδευση των μηχανικών.
Επίλογος
Όπως λέγεται «Ο Χρόνος είναι Χρήμα» και επειδή έχουμε αργήσει σαν κοινωνία και σαν κράτος στην αποδοχή και εφαρμογή καινούργιων τεχνολογιών, προτείνω να βιαστούμε, αλλιώς θα μας προσπεράσει και πιθανόν να δούμε οίκους από το εξωτερικό και επαγγελματίες να προηγούνται στην επιλογή συμβούλων για μελέτη και εκτέλεση έργων στην Κύπρο.