Ελεονώρα Αντωνιάδου – Αρχιτέκτονας
Παντελής Παπαδόπουλος- Αρχιτέκτονας
Αντρέας Τσιακλής – Αρχιτέκτονας
Ελένη Φλουρή – Αρχιτέκτονας
Μαρία Γρηγορίου – Συνεργάτης
Νατάσα Χρίστου – Συνεργάτης
Ευαγόρας Βανέζης – Συνεργάτης

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΙΔΕΑ
Η κεντρική ιδέα της πρότασης για ανάπλαση του παλιού Στροβόλου βασίζεται στην έννοια του ‘slow city’ και χτίζεται πάνω στις αρχιτεκτονικές τακτικές της διατήρησης του υφιστάμενου ιστορικού αλλά και του περιβαλλοντικού ιστού, της καλύτερης συνδεσιμότητας και της ανάδειξης των ιδιαίτερων στοιχείων της περιοχής, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στην διαχείριση του τομέα της χρονικότητας. Η πρόταση κινείται γύρω από την αργή πόλη ως μια ευκαιρία επαναπροσδιόρισης της πολιτικής του δημόσιου χώρου. Ο σκοπός του ‘slow city’ είναι η προώθηση ενός πιο ανθρώπινου ρυθμού ζωής που αντικατοπτρίζεται αρχιτεκτονικά με μεθόδους ανάπλασης που λαμβάνουν υπόψη την κλίμακα της περιοχής και την κατανομή του πληθυσμού της.

Με την ανοικτή, πορώδη οριοθέτηση (μετάβαση από το μέσα στο έξω, ανάδειξη του ιστορικού χαρακτήρα) υλοποιείται μια σωματική και πνευματική διακίνηση που τονίζει τον αλληλεπιδραστικό χαρακτήρα της κάθε κίνησης. Η χωρική πρακτική της ανάδειξης της εγγύτητας των χώρων, η καθαρή σηματοδότηση και σημασιοδότηση τους και η δημιουργία νέων χώρων συγκέντρωσης δημιουργεί συνθήκες αποσυμφόρησης της πίεσης της πόλης. Έτσι δίνονται ευκαιρίες δημιουργίας ουσιαστικού χρόνου, δηλαδή χρησιμοποιείται η χωροθέτηση ως ένα εργαλείο ρύθμισης της χρονικής εμπειρίας των πολιτών. Αυτό έχει άμεσο αντίκρισμα στην καλυτέρευσή των συνθηκών διαβίωσης και αναδεικνύει την περιοχή ως ιδανικό οικιστικό σύνολο.

Πιο συγκεκριμένα και λαμβάνοντας υπόψη την αλληλεπίδραση του παλιού Στροβόλου με τις μεταγενέστερα αναπτυγμένες περιοχές, παρουσιάζεται ένα συγκροτημένο σχέδιο που προωθεί ένα διαφορετικό ρυθμό ζωής, που ρυθμίζεται γύρω από την ανάδειξη της φυσικής εγγύτητας των χώρων και των πολλαπλών χρήσεων τους. Μέσω της ανάπτυξης εμπορίου ειδικού χαρακτήρα, αυξάνονται οι ευκαιρίες τοπικής απασχόλησης. Με την ανάπλαση του παλιού Στροβόλου, η περιοχή θα παραστεί προσιτή, προσβάσιμη από όλες τις πληθυσμιακές ομάδες και θα λειτουργεί ως πυρήνας καθησυχασμού των αισθήσεων μέσω της δημιουργίας διαφορικών εμπειρικών διατυπώσεων, που έρχονται σε αντίθεση με τους γρήγορους ρυθμούς της πόλης, την φασαρία και τον βομβαρδισμό από διαφημίσεις και άλλο ‘οπτικό θόρυβο’.

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Η μεθοδολογία της πρότασης περιστρέφεται γύρω από την δημιουργία μιας εναλλαγής εμπειρικών καταστάσεων που προωθεί την αφύπνιση μιας αργής ευαισθησίας που θα προσφέρει στους υφιστάμενους και ενδεχόμενους δημότες του Στροβόλου την δυνατότητα να αναπτύξουν ισχυρούς δεσμούς με την τοπική κοινότητα. Προτείνεται μια αρχιτεκτονική ανάπλαση του χώρου που οδηγεί στην καλύτερη κυκλοφορία όχι μόνο ανθρώπων, αλλά και συγκεκριμένων πρακτικών που προωθούν συνθήκες καλυτέρευσης της σωματικής και ψυχικής υγείας των πολιτών. Η ενοποίηση των χώρων με το γραμμικό πάρκο, η παροχή χώρων στάθμευσης ποδηλάτων και αυτοκινήτων, η παρουσία γυμναστικού εξοπλισμού, όλα συνδράμουν στην προώθηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, ενώ η ανάπτυξη δραστηριοτήτων γύρω από τους άξονες που θέτει η πρόταση μας προωθούν την αβίαστη συνάντηση των πολιτών, στην ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων και την ωφέλιμη περίπτυξη του κόσμου με ένα πιο αργό και ήσυχο ρυθμό ζωής. Η πρόταση ευελπιστεί να προσφέρει στον δήμο ένα άξονα για μια πιο ανθρώπινη και αργή εμπειρική διαχείριση των πολλαπλών και κουραστικών ερεθισμάτων της πόλης, την προώθηση της συμμετοχής στα κοινά μέσω τοπικών δεσμών και την ανάπτυξη πνεύματος φιλοξενίας και αλληλοκατανόησης.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

ΠΑΡΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Στην περιοχή του παλιού δημαρχείου, όπου σήμερα βρίσκεται η δημόσια βιβλιοθήκη στο προσφάτως αποκατεστημένο κτήριο, προτείνεται η δημιουργία ΠΑΡΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ που θα αποτελέσει τον πολιτιστικό πυρήνα της περιοχής. Εκμεταλλευόμενοι τον δημόσιο χώρο της βιβλιοθήκης, προτείνεται κατάλληλη τοπιοτέχνηση, ένταξη αστικού εξοπλισμού και σκιάστρων. Στόχος είναι οι χρήστες της βιβλιοθήκης να εκμεταλλεύονται και τον υπαίθριο χώρο σαν χώρο ανάγνωσης, αλλά παράλληλα και οι υπόλοιποι επισκέπτες να χρησιμοποιούν τον χώρο σαν πλατειακό χώρο συνεύρεσης, ξεκούρασης και παιχνιδιού, πάντα σε συνάρτηση και με την καφετέρια. Ο χώρος παρέχει ευκαιρίες φιλοξενίας υπαίθριων εκδηλώσεων και εκθέσεων.

ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ / ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΠΥΡΗΝΑΣ
Η περιοχή των εκκλησιών Αγίου Γεωργίου και Παναγίας Χρυσελεούσας ορίζεται ως O ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ / ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΠΥΡΗΝΑΣ του Στροβόλου στον οποίο προωθούνται χρήσεις αναψυχής, ψυχαγωγίας και εμπορίου ειδικού χαρακτήρα (προωθούνται τοπικά προϊόντα και εστιατόρια με τοπική κουζίνα). Προτείνεται άμεση σύνδεση των εκκλησιών μέσα από μία σηματοδοτημένη πορεία (θρησκευτική διαδρομή) σε σχέση και με την διαδρομή σύνδεσης με την Εκκλησία της Αγίας Μαρίνας. Για την ενδυνάμωση του εμπορικού χαρακτήρα της περιοχής προτείνεται η ανάπλαση και χρήση του υφιστάμενου χώρου στάθμευσης (δίπλα από κτίσμα Συνεργατικής) ως υπαίθρια αγορά η οποία θα λειτουργεί το Σαββατοκύριακο και σε άλλες ειδικές περιπτώσεις, καθώς τις υπόλοιπες μέρες παραμένει ο χώρος στάθμευσης. Ο χώρος μπορεί να χρησιμοποιείται και για άλλες δραστηριότητες τοπικού χαρακτήρα. Σχεδιαστικά αντιμετωπίζεται ως σύνολο με τους περιμετρικούς πεζόδρομους και τις δύο κοντινές Εκκλησίες.

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΛΑΤΕΙΑ
Κεντρική Πλατεία ορίζεται ως ο χώρος πίσω από το Νέο Δημαρχείο και λειτουργεί ως μια πύλη εισόδου στην περιοχή και στο γραμμικό πάρκο. Η πλατεία αυτή λειτουργεί ως πέρασμα για όσους επιθυμούν να περάσουν από την λεωφόρο Στροβόλου προς τον παλαιό πυρήνα, αλλά παράλληλα διαμορφώνεται ως ένας ελκυστικός δημόσιος χώρος στάσης παρέχοντας ποικιλία δυνατοτήτων. Η τοπιοτέχνηση και το μέγεθος της, της επιτρέπουν την διοργάνωση εκδηλώσεων μεγάλης κλίμακας εκμεταλλευόμενοι την γέφυρα της πλατείας ή το προτεινόμενο χώρο με αναβαθμίδες ο οποίος ακολουθεί το αποτύπωμα της όχθης του ποταμού. Τα αστικά έπιπλα καθώς και τα σκίαστρα διαμορφώνουν τον χαρακτήρα της πλατείας ενθαρρύνοντας τους χρήστες για μια στάση στον χώρο της. Ο χώρος στάθμευσης μπορεί να λειτουργεί κανονικά ή σε ειδικές περιπτώσεις να ενοποιείται με τον χώρο της πλατείας.

ΠΑΡΚΟ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑΣ
Στην περιοχή της Αγίας Μαρίνας προτείνεται τοπιοτέχνηση της πλατείας της εκκλησίας και άµεση σύνδεση της µε το ΠΑΡΚΟ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑΣ.Ο χώρος αυτός συνδέεται µε το γραµµικό πάρκο Πεδιαίου, ενσωματώνοντας και αναδεικνύοντας, παράλληλα, τις υφιστάμενες δραστηριότητες του σώµατος προσκόπων. Στον χώρο αυτό προτείνεται η δημιουργία παιδότοπου, µε παιχνίδια κατάλληλα για μεγάλο φάσµα ηλικιών σχεδιασμένα µε βάση το περιβάλλον της περιοχής και την φύση, χώρους υπαίθριας άθλησης για ενηλίκους µε όργανα άθλησης αστικού τύπου καθώς και χώρους για οµαδική εξάσκηση (yoga, pilates, tai-chi κλπ), όλα σε συνάρτηση µε το γραµµικό πάρκο του Πεδιαίου. Σηµαντική είναι η διατήρηση του φυσικού τοπίου και των υφιστάμενων ευκαλύπτων. Το σηµείο αυτό έχοντας την φύση ως βασικό χαρακτηριστικό του µπορεί να αποτελέσει µια ξεχωριστή εµπειρική συνθήκη η οποία να συντείνει στην αφύπνιση µιας αργής ευαισθησίας των κατοίκων και των επισκεπτών.

ΠΑΡΚΟ ΑΘΗΛΗΤΙΣΜΟΥ
Για την περιοχή του παλιού κοιμητηρίου προτείνεται ΠΑΡΚΟ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ το οποίο συνδέεται, ενεργοποιείται και ενισχύεται από με τις υφιστάμενες αθλητικές δραστηριότητες που το περιβάλλουν καθώς και από τα παρακείμενα σχολεία της περιοχής. Το πάρκο αυτό ορίζεται παράλληλα και ως μια κατάληξη του ποδηλατοδρόμου που ξεκινά από το γραμμικό πάρκο του Πεδιαίου ποταμού. Ο χώρος σχεδιαστικά αντιμετωπίζεται ως ένας ανοικτός χώρος πρασίνου με αστικό εξοπλισμό, στον οποίο επιχειρείται η ένταξη του νερού σαν μέρος του διαδραστικού χαρακτήρα του πάρκου, και ως μέσο επαναφοράς της οπτικής σύνδεσης του κατοίκου-επισκέπτη με το στοιχείο του νερού , που μέχρι τώρα έχει έντονη ύπαρξη στο δυτικό μόνο κομμάτι.

ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ

ΠΑΡΚΑ ΤΣΕΠΗΣ
Προτείνεται η δημιουργία πολιτικής, για την εκμετάλλευση και αξιοποίηση των άδειων οικοδομικών τεμαχίων, σε στρατηγικά επιλεγμένα σημεία της περιοχής με τρόπο που ο Δήμος σε διακανονισμό με τους ιδιώτες- ιδιοκτήτες εκμεταλλεύεται τα άδεια οικόπεδα μέχρι που ο χρήστης επιθυμεί την εκμετάλλευση τους. Στόχος αυτού είναι ο εμπλουτισμός του πράσινου δημόσιου χώρου, αναβαθμίζουν την καθημερινότητα των κατοίκων, προσφέρουν συνοχή στις γειτονιές και βελτίωση του μικροκλίματος της.

ΕΠΙΠΛΑ ΠΕΖΟΔΡΟΜΙΟΥ
Με κύριο στόχο την δημιουργία ενιαίας ταυτότητας και εικόνας στην περιοχή μελέτης, καθώς και αναβάθμισης των λειτουργιών των δημόσιων χώρων και περασμάτων προτείνεται μια σειρά αστικών επίπλων. Τα έπιπλα αυτά κατασκευάζονται από χυτό μπετόν και ξύλο ώστε να είναι ανθεκτικά στον χρόνο και προσφέρουν μια ελευθερία στον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούνται παρέχοντας επιλογές για να καθίσει κανείς, να ξαπλώσει ή και να ακουμπήσει όρθιος. Επίσης, συνδυάζει χώρους φύτευσης, σκίαση, φωτισμό αλλά και σημείο ανάρτησης χαρτών ή άλλου έντυπου υλικού.

ΕΠΙΠΛΑ ΠΛΑΤΕΙΑΣ
Στην χωρική διαμόρφωση των πλατειών σημαντικό ρόλο έχουν τα αστικά έπιπλα, τα οποία παράλληλα εμπλουτίζουν το λειτουργικό πρόγραμμα το οποίο μπορούν να υποστηρίξουν οι δημόσιοι αυτοί χώροι. Τα έπιπλα αυτά κατασκευάζονται από χυτό μπετόν και ξύλο ώστε να είναι ανθεκτικά στον χρόνο και προσφέρουν μια ελευθερία στον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούνται παρέχοντας επιλογές για να καθίσει κανείς, να ξαπλώσει ή και να ακουμπήσει όρθιος. Επίσης, συνδυάζει χώρους φύτευσης, αλλά και σημείο ανάρτησης χαρτών ή άλλου έντυπου υλικού.

ΒΟΤΑΝΙΚΟΣ ΚΗΠΟΣ
Ο βοτανικός κήπος τοποθετείται κοντά στο γραμμικό πάρκο, στον Πεδιαίο ποταμό, σε στρατηγικά επιλεγμένο σημείο, σύνδεσης του ποταμού με την υπόλοιπη περιοχή, σαν μέσο εμπλουτισμού των δραστηριοτήτων του γραμμικού πάρκου αλλά και σαν πόλος έλξης των κατοίκων και δραστηριοποίησης του σε σχέση με τον Πεδιαίο ποταμό. Παράλληλα λειτουργεί σαν θεματικός πόλος έλξης για επισκέπτες στην περιοχή. Λειτουργικά στον χώρο δημιουργείται ένας μικρόκοσμος εξαγνισμού και ερεθισμού των αισθήσεων όπου αναδεικνύονται οι αρετές των κυπριακών βοτάνων προσφέροντας μια νέα ολιστική εμπειρία στον επισκέπτη. Ο χώρος είναι προσβάσιμος για ΑΜΕΑ

ΑΣΤΙΚΟI ΚΗΠΟI
Η πρόταση για δημιουργία αστικών κήπων έρχεται για να ενισχύσει την γενική ιδέα του ΄slow city’ όπου οι κάτοικοι, στον ελεύθερο τους χρόνο ασχολούνται με δραστηριότητες που τους επιτρέπουν την στενή σχέση με την φύση και το περιβάλλον. Το βορειοανατολικό κομμάτι πρασίνου που εφάπτεται στο γραμμικό πάρκο του ποταμού Πεδιαίου, επιλέγεται σαν το ιδανικότερο σημείο για την δημιουργία των αστικών κήπων. Η πολιτική λειτουργίας των χώρων αυτών, αναπτύσσεται πάνω στην ιδέα της διαχείρισης και εκμετάλλευσης του δημόσιου χώρου από τους κάτοικους της περιοχές, για καλλιέργεια. Για την υποστήριξη και οργάνωση του χώρου προτείνονται χώροι αποθήκευσης μικρής κλίμακας και αστικός εξοπλισμός σε συνάρτηση με τους χώρους καλλιέργειας και σε τακτική διάταξη στον χώρο.

ΥΠΑΙΘΡΙΟI ΧΩΡΟI ΑΘΛΗΣΗΣ
Ενισχύοντας την ιδέα του ΄slow city’ για ενθάρρυνση ενός υγιούς τρόπου ζωής, δημιουργείται χώρος υπαίθριας άθλησης για ενήλικες, εφαπτόμενος με το γραμμικό πάρκο Πεδιαίου, και σαν μέρος του πάρκου δραστηριοτήτων και ψυχαγωγίας. Ο χώρος εξοπλίζεται από όργανα άθλησης αστικού τύπου καθώς και χώρου για ομαδική εξάσκηση (yoga, Pilates, tai-chi κλπ), όλα σε συνάρτηση με το γραμμικό πάρκο του Πεδιαίου. Ο χώρος εξυπηρετεί τους κατοίκους αλλά παράλληλα ενισχύει και την επισκεψιμότητα της περιοχής από άτομα γειτονικών περιοχών. Ο χώρος είναι προσβάσιμος για ΑΜΕΑ.

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
Προτείνεται η δημιουργία ανοιχτού κινηματογράφου προσβάσιμου από το αυτοκίνητο σε στρατηγικό σημείο της περιοχής, πίσω από το Νέο Δημαρχείο σε συνάρτηση με υπαίθριο ανοικτό χώρο πολλαπλών δραστηριοτήτων. Η περιοχή ενδείκνυται για την ανάπτυξη αυτή λόγο της μεγάλης έκτασης του κενού αυτού χώρου χωρίς υφιστάμενη φύτευση αλλά και της εύκολης πρόσβασης της από το αυτοκίνητο μέσω του κύριου οδικού δικτύου και της Λεωφόρου Στροβόλου.

ΣΗΜΑΝΣΗ ΔΙΑΔΡΟΜΩΝ ΚΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ
Με κύριο στόχο την δημιουργία ενιαίας ταυτότητας και εικόνας στην περιοχή μελέτης, καθώς και αναβάθμισης των λειτουργιών των δημόσιων χώρων προτείνεται μια σειρά στοιχείων σήμανσης, που ακολουθούν τις ίδιες σχεδιαστικές αρχές και υλικά με τα αστικά έπιπλα. Χρησιμοποιούνται για την σηματοδότηση διαδρομών, κτιρίων και σημαντικών ιστορικών σημείων στην περιοχή.