Το Συμβούλιο Αρχιτεκτόνων Ευρώπης (ACE – Architects Council of Europe) και η Διεθνής Ένωση Αρχιτεκτόνων (UIA – International Union of Architects) πραγματοποίησαν στις 25.10.2019 στα κεντρικά γραφεία της UNESCO στο Παρίσι, Συνέδριο για τους “Αρχιτεκτονικούς Διαγωνισμούς” όπου και εξέδωσαν την ακόλουθη σημαντική “Διακήρυξη”
Αρχιτεκτονικοί Διαγωνισμοί: Ένα Σημαντικό Μέσο Διαμόρφωσης Πολιτικής για τη Διασφάλιση της Ποιότητας στο Δομημένο Περιβάλλον
ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ
Οι Αρχιτεκτονικοί Διαγωνισμοί (ADCs – Architectural Design Competitions) είναι μία από τις πιο αποτελεσματικές μεθόδους για την επίτευξη της αριστείας στον σχεδιασμό κτηρίων και στα κοινοτικά σχέδια. Αποφέρουν βέλτιστες λύσεις και σχέδια για ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα ανάπτυξης, για ένα πολεοδομικό έργο ή για ένα έργο σχεδιασμού και διαμόρφωσης τοπίου. Καθώς βασίζονται αποκλειστικά στην ποιότητα των προτεινόμενων λύσεων, και εστιάζουν στις συγκεκριμένες ανάγκες ενός προσεκτικά προσδιορισμένου πρότζεκτ, οι διαγωνισμοί έχουν ως αποτέλεσμα λύσεις υψηλής αξίας που είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για τους τελικούς χρήστες, βελτιώνοντας γενικά την ποιότητα ζωής, αλλά και συνεισφέροντας στην επίτευξη της αριστείας στον σχεδιασμό του δομημένου περιβάλλοντος.
Η Διεθνής Ένωση Αρχιτεκτόνων και το Συμβούλιο Αρχιτεκτόνων της Ευρώπης ενθαρρύνουν τους αρμόδιους για τη χάραξη πολιτικής και τους κυβερνητικούς φορείς να συμπεριλάβουν τους Αρχιτεκτονικούς Διαγωνισμούς ως μία προτεινόμενη διαδικασία στη Νομοθεσία Περί Σύναψης Δημοσίων Συμβάσεων, έτσι ώστε να προωθηθούν ανθεκτικές, άριστες, και υπεύθυνες λύσεις για κτήρια και κοινότητες.
Οι Αρχιτεκτονικοί Διαγωνισμοί επικεντρώνονται σε ποιοτικές αντικειμενοστρεφείς διαδικασίες. Οι διαγωνισμοί στην αρχιτεκτονική, την πολεοδομία, και τον σχεδιασμό και διαμόρφωση τοπίου αποτελούν έναν εξαιρετικό τρόπο αξιολόγησης πολλαπλών σχεδιαστικών προτάσεων. Τα παραπάνω, στο πλαίσιο μιας επίσημης, επαγγελματικής διαδικασίας, που στοχεύει στην εξεύρεση του καλύτερου πρότζεκτ για την προσδιορισμένη ανάγκη. Σύμφωνα με τα κριτήρια αξιολόγησης που καθορίζονται στον φάκελο κάθε διαγωνισμού, οι προτάσεις που υποβάλλονται από τους διαγωνιζόμενους αξιολογούνται από ανεξάρτητους κριτές. Οι διαγωνισμοί βασίζονται στην ποιότητα καθώς οι αποφάσεις των επιτροπών γίνονται με αποκλειστικό γνώμονα την ποιότητα των προτάσεων. Εστιάζουν στο έργο καθώς αντικείμενο τους είναι η παροχή βέλτιστων δυνατών λύσεων, απόλυτα προσαρμοσμένων στις ανάγκες των πελατών και της τοποθεσίας.
Οι Αρχιτεκτονικοί Διαγωνισμοί έχουν αποφέρει σε παγκόσμιο επίπεδο πολλά κτήρια σημαντικής πολιτιστικής αξίας, συμπεριλαμβανομένης της Όπερας του Σύδνεϋ, του Centre Pompidou (Κέντρο Ζόρζ Πομπιντού), της Bibliothèque Nationale de France (Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας), του Διεθνές Φόρουμ του Τόκιο και της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Αιγύπτου στην Αλεξάνδρεια.
Καλούμε τους κυβερνητικούς φορείς, τις Δημόσιες Αρχές και τους ιδιώτες-πελάτες να επιδιώξουν την ποιοτική και σχεδιαστική αριστεία μέσα από διαγωνισμούς.
Οι διαγωνισμοί αποφέρουν πολλαπλά οφέλη τόσο στους πελάτες, όσο στους διαγωνιζόμενους και στην κοινωνία.
- Ποιότητα: Αποδίδουν αρχιτεκτονικά έργα και πολεοδομικές αναπτύξεις υψηλής ποιότητας.
- Καινοτομία: Αποτελούν πηγή καινοτόμων, οικονομικών και βιώσιμων λύσεων.
- Διαφάνεια: Οι διαγωνισμοί αποτελούν διαφανείς και αμερόληπτες διαδικασίες, και θεμελιώνουν την εγκυρότητα και την εμπιστοσύνη του κοινού, προωθώντας παράλληλα τη δικαιοκρισία και την απουσία διαφθοράς μέσα από τη διαδικασία ανώνυμων συμμετοχών.
- Ευελιξία: Αποτελούν βιώσιμες λύσεις για μικρούς και μεγάλους φορείς, για έμπειρους πελάτες και για εκείνους που έχουν περιορισμένη εμπειρία.
- Εγγυημένη ποιότητα: Υψηλά εξειδικευμένοι, ανεξάρτητοι επαγγελματίες κριτές, μαζί με εκπροσώπους των πελατών, αξιολογούν τις προτάσεις στη βάση σαφώς καθορισμένων κριτηρίων.
- Καλή σχέση κόστους – αποτελεσματικότητας και προβολής: Το κόστος των διαγωνισμών κυμαίνεται στο ένα της εκατό του συνολικό προϋπολογισμού ανέγερσης, ενώ οι διαγωνιζόμενοι ανταμείβονται ικανοποιητικά.
- Συμμετοχή του κοινού: Δίνουν την ευκαιρία για τη συμμετοχή των πολιτών στη διαμόρφωση του δομημένου περιβάλλοντος, δίνοντας το έναυσμα για δημόσιο διάλογο αναφορικά με τις υπάρχουσες ανάγκες και τις διαφορετικές προσεγγίσεις ως προς τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό.
- Ίσες ευκαιρίες: Όλοι οι διαγωνιζόμενοι έχουν ίσες ευκαιρίες. Σε νέους και σχετικά άγνωστους αρχιτέκτονες, οι διαγωνισμοί μπορούν να δώσουν την ευκαιρία να ολοκληρώσουν μεγάλα έργα. Αποδεικνύονται ιδιαιτέρως χρήσιμοι καθώς αποτελούν μια πολύ καλή ευκαιρία για νεαρούς επαγγελματίες που επιθυμούν να εισέλθουν στην αγορά.
- Δημιουργικότητα: Δημιουργούν ευκαιρίες για τη δοκιμή νέων ιδεών, ενθαρρύνοντας την επίσημη διατύπωση διαφόρων προσεγγίσεων.
Το Συμβούλιο Αρχιτεκτόνων Ευρώπης και η Διεθνής Ένωση Αρχιτεκτόνων έχουν αναπτύξει λεπτομερείς οδηγίες για την οργάνωση διαγωνισμών, καλύπτοντας τα εξής θέματα:
- Αρχές της ανωνυμίας, της διαφάνειας, της ίσης μεταχείρισης και της μη δημιουργίας διακρίσεων,
- Ανεξαρτησία και σύνθεση Κριτικής Επιτροπής,
- Φύση και πλαίσιο του διαγωνισμού,
- Χρηματικά έπαθλα και αμοιβές,
- Πνευματικά Δικαιώματα,
- Επίλυση Διαφορών.
Υπάρχουν πολλές πιθανές διαδικασίες και μορφές διαγωνισμού. Έχουμε εμπειρία σε όλες. Ανεξάρτητα από τις επιλεγμένες μορφές και διαδικασίες, ο συνδυασμός ενός καλού φακέλου οδηγιών αναφορικά με τον σχεδιασμό, καλών διαδικασιών και μιας καλής Κριτικής Επιτροπής αποτελεί εγγύηση για ένα καλό αποτέλεσμα.