Κυπριακή Συμμετοχή στον Ευρωπαϊκό Διαγωνισμό Αρχιτεκτονικής Mies Van Der Rohe Award 2017
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Με γνώμονα την προβολή της Κύπρου ως σύγχρονο διακομιστικό σταθμό και προορισμό, την εναρμόνιση με την Schengen, και την δημιουργία ενός ορόσημου για την πόλη της Λεμεσού, η Αρχή Λιμένων Κύπρου προκήρυξε Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό για την Ανέγερση της Νέας Αίθουσας Επιβατών στο Λιμάνι Λεμεσού. Η Νέα Αίθουσα Επιβατών ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο 2016, έχει εμβαδόν 10.000τμ και κόστος ανέγερσης 13.5 εκατομμύρια ευρώ.
ΣΥΝΘΕΣΗ
Το κτίριο συνθέτει σε οργανική, γραμμική διάταξη 7 ελλειπτικά κελύφη κατά μήκος του Ανατολικού Μόλου. Τα ελλειπτικά κελύφη βρίσκονται σε άμεση σχέση με το βιομηχανικό τοπίο του λιμανιού και αποτελούν ένα οπτικά διαμπερές σύνορο μεταξύ του χερσαίου και του λιμενικού χώρου. Τα κελύφη σαν τεράστια φινιστρίνια πλαισιώνουν την θέα των αγκυροβολημένων κρουαζιερόπλοιων και του λιμανιού. Η μορφολογία της οροφής του κτιρίου είναι εξίσου σημαντική με τις όψεις από το έδαφος, καθότι αποτελεί την πέμπτη πρόσοψη, την πρόσοψη από τα καταστρώματα των κρουαζιερόπλοιων. Δίπλα στα κολοσσιαίας κλίμακας κρουαζιερόπλοια και γερανούς και μέσα στο θορυβώδες περιβάλλον των δραστηριοτήτων του εμπορικού λιμανιού, η ρυθμική σύνθεση με αναγνωρίσιμους ελλειπτικούς όγκους, αποτελεί ορόσημο για την άφιξη των επιβατών. Επίσης η διαμόρφωση του κτιρίου σε 7 αναγνωρίσιμους όγκους καθιστά τις λειτουργίες των χώρων ευανάγνωστες στον επισκέπτη.
ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Ο στατικός φορέας του κτιρίου αποτελείται από πασσάλους, κεφαλοδοκούς, εδαφόπλακα, κολώνες και δοκούς από οπλισμένο σκυρόδεμα και μεταλλικά προ- καμπυλωμένα τόξα με τα οποία επιτυγχάνονται τα μεγάλα αναπτύγματα και η γεωμετρία των κελυφών. Εξωτερικά τα κελύφη είναι επενδυμένα με τιτανιούχο ψευδάργυρο και εσωτερικά με σανιδωτή ξυλεία, εμπνευσμένα από την κατασκευή των σκαριών πλοίων. Οι προσόψεις αποτελούνται από ελλειψοειδής υαλοστάσια τα οποία στηρίζονται σε μεταλλικούς πυλώνες/δικτυώματα με σημειακές – pin jointed στηρίξεις και ειδικά σχεδιασμένα (custom made), pressure clamps από ανοξείδωτο χάλυβα. Τα γυαλιά έχουν μελετηθεί εκτεταμένα έτσι ώστε να έχουν χαμηλό συντελεστή θερμοπερατώτητας, ψηλό δείκτη σκίασης, και επιπλέον επεξεργασία ειδικά σχεδιασμένης εκτύπωσης από τον αρχιτέκτονα (silk screen printing pattern), για να διαθέτουν την απαιτούμενη ηλιοπροστασία, αλλά συγχρόνως να επιτρέπουν το φως να εισέρχεται και να υπάρχει οπτική διαμπερότητα και απρόσκοπτη θέα από τα μέσα προς τα έξω και αντίστροφα. Ο σχεδιασμός του κτιρίου προέβλεψε για την εγκατάσταση των μηχανολογικών εγκαταστάσεων στους ενδιάμεσους χώρους μεταξύ των κελυφών. Για τον σχεδιασμό των εγκαταστάσεων απαιτήθηκε σημαντικός συντονισμός μεταξύ του αρχιτέκτονα και των συμβούλων έτσι ώστε οι εγκαταστάσεις να είναι πλήρως ενσωματωμένες εντός των ελλειπτικών όγκων και των οροφών. Τα κελύφη εσωτερικά έχουν άσπρο χρώμα ενώ οι ενδιάμεσοι χώροι μετάβασης μεταξύ αυτών, έχουν σκούρο γκριζο χρώμα.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
Η αρίθμηση των κελυφών και η μετάβαση από το ένα κέλυφος στο επόμενο μέσω των συνδετικών χώρων των οποίων η μορφολογία και η εναλλαγή από ανοικτό χρώμα σε σκούρο σηματοδοτούν την έξοδο από το ένα κέλυφος και την είσοδο στο άλλο προσφέρουν συνεχή καθοδήγηση στο χρήστη ο οποίος γνωρίζει ανά πάσα στιγμή που βρίσκεται στο κτίριο. Τα κελύφη 01, 02 και 03 στεγάζουν τις αίθουσες αφίξεων, τελωνείο και τα τμήματα μετανάστευσης και αστυνόμευσης. Το κέλυφος 04 στο ισόγειο εξυπηρετεί την συλλογή αποσκευών για μεταφορά στα κρουαζιερόπλοια, ενώ στον πρώτο όροφο στεγάζει εστιατόριο το οποίο θα είναι ανοικτό στο κοινό ολόχρονα. Στην οροφή του εστιατορίου έχει σχεδιαστεί εξέδρα με μπαρ (skybar) με απρόσκοπτη πανοραμική θέα της πόλης της Λεμεσού, του λιμανιού και της Μεσογείου. Το κέλυφος 05 στεγάζει το χώρο υποδοχής των αιθουσών αναχωρήσεων και συμπεριλαμβάνει καφετηρία και γραφεία ταξιδιωτικών πρακτόρων και πληροφοριών. Τα κελύφη 06 και 07 στεγάζουν τις αίθουσες αναχωρήσεων, τα τμήματα μετανάστευσης, ελέγχου και αστυνόμευσης όπως επίσης καφετηρία και καταστήματα. Παρόλο που ο πρωταρχικός ρόλος της Αίθουσας επιβατών είναι σταθμός αφίξεων και αναχωρήσεων από την Κύπρο, το κτίριο έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να υπάρχει η δυνατότητα να χρησιμοποιείται καθ’ όλη την διάρκεια του χρόνου και όχι αποκλειστικά κατά τους μήνες διακίνησης επιβατών. Οι αίθουσες αφίξεων έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να έχουν την ευχέρεια να φιλοξενούν εκθέσεις, συνέδρια και άλλες δραστηριότητες οι οποίες θα προσφέρουν συνεχή χρήση του κτιρίου και επιπλέον θα ενισχύσουν την ενσωμάτωση της ανάπτυξης με τα δρώμενα της πόλης της Λεμεσού.
Αρχιτέκτονες έργου: Dickon Irwin, Μαργαρίτα Κρητιώτη
Ομάδα μελέτης: Dickon Irwin, Μαργαρίτα Κρητιώτη, Γιώργος Μάρκου
Πολιτικοί Μηχανικοί: Earthquake Protected Structures
Ηλεκτρομηχανολόγοι Μηχανικοί: Ηλιοφώτου, Ζινιέρης Στασής Συνεταίροι
Επιμετρητές: MRICS JMV Q.S Services & G.M. Kapiris chartered surveyors J.V
Εναέρια Φωτογράφηση: Λεωνίδας Τουβανάς
