Fereos + Associates Architects: Παύλος Φεραίος, Στέφανος Φεραίος, Χριστιάνα Χρίστου
Petras Architecture: Τσαμπίκος Πετράς, Νικολέττα Χριστίδη, Αναστασία Γκολιομύτη, Εμμανουηλ Συμιακάκης, Γιώργος Γερακιανάκης
Renders by Fat Tony rends | Μακέτα by Decode Fab Lab

Στεγασμένη Διαφανής Πλατεία

Οι κτηριακές δομές των Ιατρικών Σχολών στον Ευρωπαϊκό χώρο χαρακτηρίζονται από συνθετική καθαρότητα, σαφή λειτουργική οργάνωση και οπτική διαφάνεια, με στόχο να προβάλουν προς το δημόσιο χώρο τις αξίες της επιστημονικής διαδικασίας, της έρευνας και της καθοριστικής συμβολής τους, στην βελτίωση της ζωής των κοινωνιών. Με την πρόθεση να διατηρηθούν αυτά τα χαρακτηριστικά, αλλά ταυτόχρονα η νέα Ιατρική Σχολή Λευκωσίας να προσαρμοστεί στο τοπικό κλίμα, καθορίζεται ως κεντρικό στοιχείο προς μελέτη η σχέση του κτηρίου  με τον περιβάλλοντα χώρο του, το χώρο πρασίνου και ιδιαίτερα με τον κεντρικό πεζόδρομο της Πανεπιστημιούπολης (belvedere). Μια τέτοια κατεύθυνση προωθεί την ιδέα της δημόσιας ανάδειξης της ερευνητικής δραστηριότητας ως το κύριο μέσο για την πρόοδο και την καινοτομία, αλλά και την διεπιστημονική πρακτική ως απαραίτητο όχημα κοινωνικής και επιστημονικής ώσμωσης.

Μετά από ανάλυση των υπαρχόντων κτηρίων στο campus καταγράφηκαν δύο κυρίαρχες τυπολογίες οργάνωσης κλειστού – υπαίθριου χώρου: Την οργάνωση μέσω ενός εσωτερικού δρόμου ή μέσω μια κεντρικής πλατείας σε αναφορά με τον πεζόδρομο που διατρέχει το campus και καλείται belvedere. Διαπιστώνεται ότι, μια νέα τυπολογία ενός στεγασμένου υπαίθριου χώρου θα μπορούσε να απαντήσει στο μείζον πρόβλημα της διαρκούς υπαίθριας διαβίωσης σε αναλογίες πλατείας σε σχέση με το κυπριακό κλίμα, αποφεύγοντας τον κατακερματισμό και ταυτόχρονα επιτυγχάνοντας την άμεση σύνδεση με τις εσωτερικές κοινόχρηστες λειτουργίες.

Η στεγασμένη πράσινη πλατεία, προέκταση του belvedere, αποτελεί τον κεντρικό χώρο εκτόνωσης του κτηρίου, ο οποίος εξαπλώνεται στο εσωτερικό του σε όλα τα επίπεδα δημιουργώντας μικρότερους πράσινους χώρους ανάπαυσης και διαβάσματος. Το κτήριο μπορεί με αυτό τον τρόπο να υλοποιήσει πλήρη διαφάνεια προς το εσωτερικό και να προσαρμοστεί στο θερμό κυπριακό κλίμα. Η προστασία από το νότιο φως και η πλήρης οπτική σύνδεση μεταξύ όλων των επιπέδων καθιστά την πλατεία ζωντανή και λειτουργική σε όλες τις ώρες και όλες τις εποχές και κυρίως στις ώρες ακαδημαϊκής λειτουργίας.

Δημιουργείται ένας διαγώνιος άξονας σύνδεσης του belvedere με τον υπαίθριο χώρο του κτηρίου Βιολογικών Επιστημών, μέσα από τη νέα Ιατρική Σχολή. Ο όγκος του κτηρίου αναπτύσσεται προς τη νοτιοδυτική γωνία δημιουργώντας ένα σκιασμένο υπαίθριο χώρο σε επαφή με το belvedere. Ο διαγώνιος άξονας που ταυτίζεται με τη γωνία ηλιακής πρόπτωσης μετά τις 09:00 το πρωί, όταν ξεκινούν τα μαθήματα, επιτρέπει στο πρωινό ανατολικό φως να διεισδύσει στο εσωτερικό της πλατείας και τις αίθουσες.

Ένα εγκάρσιο διαμπερές πέρασμα ανάμεσα στις δύο πλευρικές κινήσεις του οικοπέδου αποκαθιστά τη συνέχεια του πρασίνου στο τοπίο και το κτήριο επικάθεται σε έναν ενιαίο περιμετρικό χώρο. Η σύνδεση με την παρακείμενη Βιολογική Σχολή επιτυγχάνεται με την ενίσχυση του υπάρχοντος περάσματος, ανάμεσα στις δύο Σχολές.

Η σύνθεση ολοκληρώνεται με τη δημιουργία ενός στεγάστρου που επιτρέπει την ελεγχόμενη διείσδυση του νότιου φωτός. Η σκιά του στεγάστρου ορίζει ένα ενιαίο προστατευμένο χώρο πλατείας ως προέκταση του belvedere, που γίνεται το σημείο αναφοράς του συγκροτήματος.

Ο χώρος υποδοχής αποτελεί συνέχεια της στάθμης του belvedere, και εκτείνεται σε γωνιακή διάταξη “Γ” σε όλο το επίπεδο περιλαμβάνοντας το καφέ, χώρους ανάπαυσης και διαβάσματος, θεάται απρόσκοπτα και περιμετρικά την εσωτερική αυλή αλλά και το τοπίο προς το λόφο του Αρώνα στο νότο.

Η ενότητα των υγρών εργαστηρίων και των συμπληρωματικών λειτουργιών τους αναπτύσσεται σε σχήμα “Π” γύρω από το αίθριο των ερευνητών, που αποτελεί συνέχεια της στεγασμένης πλατείας. Οι αίθουσες διδασκαλίας αναπτύσσονται στη νότια πλευρά ώστε να ορίσουνε μια ενιαία συνθετική ενότητα για τους φοιτητές, ενώ η διοίκηση και τα γραφεία των καθηγητών βρίσκονται στο ανώτερο τμήμα του κτηρίου.

Η μελέτη αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στους κοινόχρηστους χώρους του κτηρίου, στους χώρους πρασίνου και στους χώρους μελέτης και ανάπαυσης, προσπαθώντας να παρέχει όσο το δυνατόν περισσότερες ποιοτικές διαβαθμίσεις. Για το σκοπό αυτό, τοποθετεί τους χώρους μελέτης  – ανάπαυσης των φοιτητών σε διάφορα σημεία σε όλο το κτήριο, τα οποία πάντοτε γειτονεύουν με εξωτερικό πράσινο χώρο και προσφέρουν διαφορετική χωρική ποιότητα, άλλοτε με τη μορφή αναβαθμών στο πλάι ενός περάσματος και άλλοτε με τη μορφή ενός χώρου περίκλειστου απ’ το φυτεμένο δώμα στο επίπεδο του belvedere.

Όλοι οι κοινόχρηστοι χώροι καθώς και η δημόσια κίνηση στο κτήριο συνδέονται οπτικά με τη μεγάλη κεκλιμένη φυτεμένη πλατεία, η οποία προσφέρει πανοραμική θέαση της Ιατρικής Σχολής, ιδανικό χώρο καταφυγής τις μεσημβρινές ώρες καθώς σκιάζεται επαρκώς από το στέγαστρο.

Η νέα Ιατρική Σχολή δεν αποτελεί μια νέα αυτόνομη κτηριακή οντότητα στο campus αλλά μια συμπληρωματική σύνθεση με την Βιολογική Σχολή που μέσω του υπάρχοντος περάσματος και της πράσινης πλατείας συγκροτούνται σε μια ενιαία ενότητα.