MICROMEGA ARCHITECTURE
Αλέξανδρος Ζώμας, Μάρα Παπαβασιλείου
Creative Direction: Demetrius Pope
Ομάδα μελέτης: Ναταλία Τσακαλάκη-Κάρκα, Άννα Τσόκα, Μαρίνα Νέστορα, Βαγγέλης Σταμπέλος, Δημήτρης Καρανάσιος

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΙΔΕΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ
Ο σχεδιασμός των νέων κτηριακών εγκαταστάσεων του Τμήματος Πολυμέσων και Γραφικών Τεχνών του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου στην Λεμεσό, ξεκίνησε με την εξερεύνηση και την δημιουργική ανάλυση του εκπαιδευτικού – ερευνητικού πεδίου, για το οποίο θα αποτελέσουν την νέα μήτρα. Ένα ταχέως αναπτυσσόμενο πεδίο, με πολλαπλές προεκτάσεις σε όλο το φάσμα της καθημερινής ζωής, της επικοινωνίας, της ψηφιακής διάδρασης και της αισθητικής, δημιουργεί μια μοναδική ευκαιρία για την δημιουργία ενός νέου προτύπου για τον σχεδιασμό εκπαιδευτικών εγκαταστάσεων του δημιουργικού – αισθητικού τομέα. Αναλύοντας τις ανάγκες, τα ειδικά χαρακτηριστικά, το παρελθόν και την εξέλιξη του πεδίου των Πολυμέσων και Γραφικών Τεχνών καταλήξαμε σε 3 βασικές σχεδιαστικές αρχές, οι οποίες και κατασκευάζουν το πλαίσιο γύρω από το οποίο θα δομηθεί το νέο κτήριο.

Κεντρική Ιδέα Σχεδιασμού

Α. FINE ART + PRODUCTION = APPLIED ARTS
Το νέο κτήριο τοποθετείται στην τομή των δύο βασικών κατευθύνσεων του ευρύτερου ερευνητικού πεδίου των εφαρμοσμένων τεχνών στο οποίο και ανήκει το αντικείμενο της Σχολής. Φανταζόμαστε το κτήριο ως αποτέλεσμα του δημιουργικού διαλόγου των Καλών Τεχνών και της οργανωμένης εργοστασιακής παραγωγής. Έναν χώρο όπου η αισθητική εξερεύνηση συναντά την λειτουργικότητα, η σφαίρα των ιδεών ενσωματώνεται σε αυτήν της ύλης, το αρχέτυπο του μοναχικού δημιουργού αντιτίθεται την γραμμή συναρμολόγησης. Προτείνουμε τον σχεδιασμό ενός δοχείου για την παραγωγή και την παρουσίαση, ενα υβριδικό μοντέλο κτηρίου, το οποίο υιοθετεί χαρακτηριστικά από χώρους έκθεσης και εργοστασιακές δομές. Μια δημιουργική διάδραση των φαινομενικά αντιθετικών συστημάτων που στην τομή τους εντοπίζεται το πεδίο των Γραφικών Τεχνών και Πολυμέσων.

Β. EVOLUTION OF THE FIELD
H ραγδαία διαφοροποίηση του τομέα των γραφικών τεχνών από την απαρχή τους το 1450, έως και σήμερα, μας οδηγεί στην υιοθέτηση μιας σχεδιαστικής λογικής που ενσωματώνει την ευελιξία και την προσαρμοστικότητα στον πυρήνα της. Από αναλογικά μέσα σχεδιασμού και παραδοσιακές τεχνικές στην αλματώδη επικράτηση των ψηφιακών τεχνολογιών, μέσα σε λίγες δεκαετίες, παρατηρούμε μια εντυπωσιακή επιτάχυνση, η οποία μόνο να αυξηθεί μπορεί με την ανατολή νέων τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης. Πως μπορεί ο σχεδιασμός ενός εκπαιδευτικού χώρου να απαντήσει στην ρευστότητα του πεδίου που καλείται να φιλοξενήσει? Πως γίνεται να προβλέψουμε τις επικείμενες αλλαγές στις ανάγκες, τους τρόπους και τα αποτελέσματα της εκπαιδευτικής και επαγγελματικής διαδικασίας?

C. STRUCTURED CURRICULUM VS IMPROMPTU EVENTS
Η Σχολή Πολυμέσων και Γραφικών Τεχνών αποτελεί ήδη έναν σημαντικό πόλο εξωστρέφειας του Πανεπιστημίου προς την πόλη της Λεμεσού. Προτείνουμε έναν σχεδιασμό για τις νέες εγκαταστάσεις, ο οποίος θα παρέχει την δυνατότητα το κτήριο καλύψει τις ανάγκες του οργανωμένου προγράμματος σπουδών, όσο και να φιλοξενεί αυθόρμητες συγκεντρώσεις των φοιτητών, των συλλόγων τους, καθώς και ανοικτών εκδηλώσεων που χαλυβδώνουν την εξωστρέφεια της Σχολής στην τοπική κοινωνία. Μεγάλοι, ευέλικτοι χώροι εκθέσεων και εκδηλώσεων, προσαρμόζονται στις μεταβαλλόμενες ανάγκες των πολλαπλών χρηστών, ενώ ένα υπαίθριο πάρκο, ανοικτό στο κοινό, διασφαλίζει την ενεργοποίηση του κτηρίου καθ’ολη την διάρκεια της ημέρας.

MGA./ GALLERY + FACTORY + COMMUNITY OF IDEAS
Η οργάνωση του κτηρίου αρθρώνεται σε 3 βασικά επίπεδα, τα οποία απαντούν στην διττή φύση του κτηριολογικού (gallery vs factory). Στο ισόγειο του κτηρίου, σε άμεση σχέση με τον δημόσιο χώρο, τοποθετείται η λειτουργία της Έκθεσης. Ένα επίπεδο χαμηλότερα εντοπίζεται το επίπεδο του Εργοστασίου, με όλους τους ειδικούς και τεχνολογικά εξοπλισμένους χώρους παραγωγής (makerspaces/studios). Ενώ τους άνω ορόφους καταλαμβάνουν οι κύριοι χώροι διδασκαλίας και οργάνωσης των σπουδαστών, δημιουργώντας μια νέα Κοινότητα Ιδεών.

Birdseye Απεικόνιση του νέου Κτηρίου

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΤΗΡΙΟΥ
Το νέο κτήριο διαρθρώνεται σε 4 υπέργεια επίπεδα (ισόγειο & 3 όροφοι) και 2 υπόγειες στάθμες. Το κάθε επίπεδο αντιστοιχεί σε διαφορετικές κατηγορίες χώρων του κτηριολογικού προγράμματος και κατ’ επέκταση απαντά με διαφορετικές χωρικές ποιότητες και προσαρμογές στις ανάγκες της νέας Σχολής.

Απεικόνιση Κεντρικής Εισόδου Κτηρίου

Α. ΙΣΟΓΕΙΟ (+0.00m)
Στο ισόγειο του κτηρίου, μια καλυμμένη plaza εισόδου παρέχει ένα βαθύ κατώφλι υποδοχής στον επισκέπτη, προστατευμένο από τις καιρικές συνθήκες. Παράλληλα, τις βραδινές ώρες η χρωματιστή φωτιστική εγκατάσταση στην οροφή του ημιυπαίθριου χώρου δημιουργεί ένα τοπίο φωτός, που προσελκύει με τον καλλιτεχνικό του χαρακτήρα το κοινό. Τα γλυπτικά δομικά στοιχεία και ένα μεγάλο αίθριο, το οποίο ενοποιεί τα makerspaces του υπογείου με τον δημόσιο χώρο στο ισόγειο, οργανώνουν και συμπληρώνουν την βασική προσέγγιση του κτηρίου.

Το μεγάλο υαλοστάσιο της όψης, λειτουργεί ως ένας καμβάς εξωστρέφειας της Σχολής, ενώ πίσω του τοποθετείται ο χώρος υποδοχής. Οι υπόλοιποι χώροι του ισογείου περιλαμβάνουν τον χώρο συνεργασίας, φαγητού και ξεκούρασης των φοιτητών, τον εκθεσιακό χώρο καθώς και την αίθουσα ιστορίας οι οποίοι δύνανται να ενοποιούνται και να διαμερισματώνονται αναλόγως με τις ανάγκες κάθε περιόδου. Οι 3 χώροι τοποθετούνται περιμετρικά του κεντρικού αίθριου με το κλιμακοστάσιο/κερκίδες με αποτέλεσμα η έκθεση να μπορεί να ρέει σε δύο επίπεδα και να εκμεταλλεύεται το διπλό ύψος για την εγκατάσταση μεγάλης κλίμακας φοιτητικών εργασιών και κατασκευών.

Το σύστημα της ανοικτής οροφής με τεγίδες που ενσωματώνουν ράγες φωτισμού, οδηγούς για κινητά χωρίσματα, και σημεία ανάρτησης για έκθεση, προσφέρει ευελιξία ενώ παράλληλα εντείνει την αίσθηση του εργοστασιακού χώρου, προβάλλοντας τα δίκτυα και αποφεύγοντας την απόκρυψη και την επένδυση.

Μεγάλα υαλοστάσια περιμετρικά της έκθεσης ενοποιούν τους εσωτερικούς χώρους με τους αντίστοιχους εξωτερικούς, αυξάνοντας την ωφέλιμη εκθεσιακή επιφάνεια. Στο πίσω μέρος του τεμαχίου, προτείνουμε την χωροθέτηση ενός κυκλικού αμφιθεάτρου με ήπια κλίση στις κερκίδες, το οποίο μπορεί να παραλάβει πληθώρα εκδηλώσεων. Παράλληλα, οριοθετούμε περιοχή εγκατάστασης κινητού (pop-up) αναψυκτηρίου και ζώνες με υψηλή φύτευση και σκίαση για υπαίθρια καθιστικά.

Κεντρικό Αίθριο Σχολής

Β. ΥΠΟΓΕΙΟ (-1)/(-5.00m)
Το επίπεδο του πρώτου υπογείου παραλαμβάνει τα makerspaces, το φωτογραφικό στούντιο και το εργαστήριο μέσων, τεχνών, σχεδιασμού, σε άμεση σύνδεση με το service yard dock αλλά και με έντονη σύνδεση με το κεντρικό αίθριο και την στάθμη του ισογείου. Επιφάνειες ποικίλης διαφάνειας και ράφια βαρέως τύπου διαμορφώνουν τις όψεις αυτών των χώρων, δημιουργώντας συνθήκες έκθεσης της παραγωγικής διαδικασίας και φιλτραρίσματος, όπου απαιτείται από τις εργασίες. Το επίπεδο συμπληρώνεται με χώρους υγιεινής και αποδυτήρια για το σύνολο του κτηρίου. Το εξωτερικό αίθριο προς τον νότο καλύπτει τις ανάγκες φωτισμού και αερισμού των χώρων.

Γ. ΥΠΟΓΕΙΟ (-2)/(-8.40m)
Στο δεύτερο υπόγειο χωροθετούμε την πλειονότητα των απαιτούμενων θέσεων στάθμευσης (Auto/moto) καθώς και χώρους Η/Μ και αποθήκευσης.

Δ. 1ος ΟΡΟΦΟΣ (+1)/(+6.15m)
Ο πρώτος όροφος καταλαμβάνεται από το μεγαλύτερο ποσοστό των διδακτικών και ερευνητικών εργαστηρίων καθώς και την πλειοψηφία των χώρων διοίκησης. Ακολουθούμε την διμερή και ευέλικτη οργάνωση των εργαστηρίων μεταξύ τους, ώστε να είναι δυνατή, τόσο η ξεχωριστή, όσο και η από κοινού λειτουργία τους. Διαφανή υαλοστάσια, ελαφρά πετάσματα και ευέλικτος κινητός εξοπλισμός διαμορφώνονται από τους χρήστες ενώ σταθεροί πυρήνες εγκιβωτίζουν ειδικούς χώρους, αποθήκευση, κλειστά γραφεία και χώρους συναντήσεων για τους μαθητές και το διδακτικό/διοικητικό προσωπικό. Η περίμετρος του ορόφου “ντύνεται” με μια διάτρητη επιδερμίδα σε απόσταση από την γυάλινη όψη, η οποία προστατεύει από τις καιρικές συνθήκες, ενώ παράλληλα λειτουργεί ως διαχυτής του φυσικού φωτισμού τις πρωινές ώρες και ως επιφάνεια φωτός το βράδυ. Η οροφή υιοθετεί ανοικτό και ευέλικτο σύστημα με κρεμαστές επιφάνειες ηχοαπορρόφησης, ενώ τα δίκτυα επιμελημένα συνεχίζουν να έχουν την θέση τους στην διαμόρφωση της αισθητικής των χώρων. Το δάπεδο παραλαμβάνει επαγγελματικά δάπεδα για γραφειακούς – εκπαιδευτικούς χώρους με χρωματικό σχεδιασμό και κωδικοποίηση ζωνών.

Απεικόνιση Εργαστηρίου Διδασκαλίας

Ε. 2ος & 3ος ΟΡΟΦΟΣ (+2/3)/(+10.30m/+13.75m)
Οι δύο τελευταίοι όροφοι του κτηρίου αποτελούνται από τα διδακτικά και ερευνητικά εργαστήρια με τις μεγαλύτερες απαιτήσεις για θέες, φυσικό φωτισμό και υπαίθριες εκτονώσεις, καθώς και από τους χώρους για τους μεταπτυχιακούς, διδακτορικούς και μεταδιδακτορικούς φοιτητές. Κτηριακοί όγκοι με δίριχτες στέγες και μικροί υπαίθριοι χώροι ανάμεσα τους, δημιουργούν την δυνατότητα για ξεκούραση πλησίον του φυτεμένου δώματος και δίνουν την αίσθηση μια κοινότητας, ως αντίστιξη στην κλίμακα του ισογείου και του πάρκου. Οι όγκοι επενδύονται με πτυχωτές λαμαρίνες διαφορετικών προφίλ και υλικότητες αναδυόμενων μετάλλων και βαφής πούδρας.

Εξωτερικοί Χώροι Εργαστηρίων Γραφιστικής

Απεικόνιση Μετασχηματιζόμενου Χώρου Εκθέσεων

Χώρος Ξεκούρασης Φοιτητών – Lobby Εισόδου

Εξωτερικοί Χώροι Εκθέσεων – Πίσω Όψη Κτηρίου