AREA (Architecture Research Athens)
Στυλιανή Δαούτη, Γιώργος Μητρούλιας, Μιχάλης Ραυτόπουλος,
Αναστάσιος Παπαδάκης, Ιάσων Αναστασίου, Αναστασία Τσιόπτσια,
Κλειώ Ξενοπούλου (Φοιτήτρια Αρχιτεκτονικής)
Η πρότασή μας για το Μουσείο “Μάριος Τόκας” στο Δήμο Ύψωνα προκρίνει τη δημιουργία ενός ζωντανού χώρου πολιτισμού με ισχυρούς δεσμούς με την τοπική κοινότητα. Με αφετηρία τη δημιουργία μίας στέγης για την παρουσίαση της ζωής και το έργο του μεγάλου δημιουργού οραματιστήκαμε έναν πόλο έλξης για το Δήμο Ύψωνα που θα κρατάει ζωντανή την παρακαταθήκη του Μάριου Τόκα μέσα από πολλαπλά πολιτιστικά και εκπαιδευτικά προγράμματα.
Οραματιζόμαστε έναν χώρο διάδρασης, ανοιχτό και φιλόξενο στο ευρύ κοινό σε αντιστοιχία και με την προσωπικότητα του Μάριου Τόκα, το έργο του οποίου, διακρίνεται από μια ισχυρή λαϊκή απεύθυνση, ακόμα και στις πιο υψηλές εκφάνσεις του. Για να επιτευχθεί αυτό προτείνεται η μετατόπιση του κέντρου βάρους του νέου κτηρίου χαμηλά, κοντά στο επίπεδο της δημόσιας πλατείας. Αντί για ένα υπερβολικά κυρίαρχο κτήριο που θα εξαντλούσε το επιτρεπόμενο ύψος με τρία επίπεδα, προτείνεται μια διώροφη ανάπτυξη, ώστε ο νέος αυτός οργανισμός να ενταχθεί αρμονικά στον οικισμό, δίπλα στα μικρής κλίμακας κτήρια και τα στενά σοκάκια, χωρίς να επιβάλλεται σε αυτόν. Ετσι στο ισόγειο χωροθετούνται όλοι οι δημόσιοι, διοικητικοί και υποστηρικτικοί χώροι, μαζί με τον χώρο της περιοδικής έκθεσης, ενώ στον όροφο αναπτύσσεται ο κύριος εκθεσιακός χώρος σε ένα επίπεδο.
Το ισόγειο του μουσείου συνεχίζει τη χωροδομή του οικισμού, διαμορφώνοντας δύο μέτωπα της πλατείας σε γωνιακή διάταξη (καφέ – υποδοχή και περιοδικές εκθέσεις), ενώ στους πίσω δρόμους προσαρμόζεται στον ακανόνιστο ιστό: ακολουθεί παράλληλα τη στοά που συνδέει την οδό Ευαγόρα με την πλατεία, υποχωρεί με καμπύλη στη συμβολή των οδών Ευαγόρου και Θεσσαλονίκης για την διευκόλυνση της κυκλοφορίας και ενσωματώνει το υφιστάμενο κτίσμα (τεμάχιο 635) στο βόρειο άκρο.
Ο όροφος, με τον κύριο εκθεσιακό χώρο, χαρακτηρίζεται από μία περισσότερο “πλατωνική” γεωμετρία: Ένας λευκός ορθογώνιος όγκος ανασηκώνεται λίγο ψηλότερα από τα γειτονικά σπίτια, με ελαφρά προεξοχή πάνω από την πλατεία που σηματοδοτεί την είσοδο. Ο όγκος της ανωδομής δεν είναι ενιαίος αλλά συγκροτείται από μικρότερα στερεά με χαρακτηριστικές δίρριχτες στέγες. Η άρθρωση τους ακολουθεί την ανάπτυξη των επιμέρους εκθεσιακών χώρων εσωτερικά και προσαρμόζει την κλίμακα του Μουσείου σε αυτή των μικρών σπιτιών του οικισμού. Η αναφορά στο αρχέτυπο του παραδοσιακού σπιτιού είναι σκόπιμη, καθώς φέρνει στο νου τα παραδοσιακά σπίτια της Λόφου.
