Σωτήρης Βιττής, Αρχιτέκτονας

Το προς ανάπτυξη τεμάχιο, καθότι η περιοχή δεν παρουσιάζει κάποιο ενδιαφέρον στοιχείο εξωτερίκευσης του σχεδιασμού προς αυτό (θέα, οίκημα κτλ) προσφερόταν για ένα πιο εσωστρεφή σχεδιασμό με στόχο την δημιουργία μιας ενδιαφέρουσας εσωτερικής αυλής. Η γειτνιάζουσα οικοδομή (ανατολικά), που συνορεύει με κήπο με το τεμάχιο, δημιουργεί μία αίσθηση ανοίγματος χώρου, στοιχείο που ευνοούσε τη λειτουργία της εσωτερικής αυλής. Η εσωτερική αυτή αυλή και η τρισδιάστατη ροή αέρα που δημιουργείται (λόγω του καδραρισμένου κενού στην πρόσοψη, καθώς και του χωρικού ανοίγματος μεταξύ του αποκολλημένου δωματίου εργασίας με το υπόλοιπο σπίτι), αποτελεί και τον κεντρικό άξονα ανάπτυξης του σχεδιασμού. Προς αύξηση της ροηκότητας που επιτυγχάνεται με το τρισδιάστατο της εσωτερικής αυλής, στο σχεδιασμό εισάγεται επίσης η ιδέα των πλαισίων, το οποίο αποτελεί και μία εφαρμογή της θεωρητικής ενασχόλησης του αρχιτέκτονα με το θεωρητικό αυτό αντικείμενο. Το πλαίσιο ή το καδράρισμα του χώρου δημιουργεί μία αρχική εικόνα. Παράλληλα, ένεκα τρισδιάστατης γεωμετρίας, το πλαίσιο λειτουργεί ως πύλη αντιληπτικής εισροής στο χώρο, και δημιουργείται ένα βάθος χώρου, το οποίο μεταλλάσσει το περιεχόμενο της αρχικής εικόνας, βάση της υποκειμενικότητας του χρήστη-δράστη.

Επίσης το πλαίσιο μπορεί να δημιουργήσει διαφορετικά καδραρίσματα, ανάλογα της θέσης του χρήστη, οπότε διαφορετικές εικόνες. Οι αρχικές εικόνες, οι τελικές υποκειμενικές εικόνες, καθώς και διαφορετικές εικόνες του ιδίου κάδρου δημιουργούν μια πολυπλοκότητα, η οποία απελευθερώνει το αντικείμενο από την στατική του σύλληψη. Αυτή η μετακίνηση, μεταφέρεται στο χώρο, που είναι και η δράση που κυρίως μας ενδιαφέρει, και μαζί με την τρισδιάστατη ροή αέρα, η οποία σημαίνει και τρισδιάστατη ροή χώρου ή πραγματικές αντιληπτικές δυνατότητες περιήγησης του χώρου, τα δύο στοιχεία συνηγορούν προς ένα πιο δυνητικό ή από-αντικειμενοποιημένο χώρο. Επίσης, θα μπορούσαμε να αναφερθούμε στην ιδέα της διαπερατότητας του χώρου (the concept of seeing through), το οποίο επιτυγχάνεται με τα “πλαίσια” και παρόμοια δημιουργεί συνθήκες υποκειμενικότητας. Μία τρίτη συνθετική αρχή, η οποία επίσης συνηγορεί προς την μη-στατικότητα του χώρου είναι το παιχνίδισμα των όγκων, και πιο συγκεκριμένα η κίνηση των όγκων και η μεταξύ τους σχέση που δημιουργείται. Η κατοικία αποτελείται από δύο άσπρους δακτυλίους, ένα ισόγειο και ένα διπλού ύψους και μια “υπό-κίνηση” ουσία (γκρίζος όγκος), η οποία συνδέει ή διαπερνά τους δακτυλίους. Οι ζωτικοί χώροι της κατοικίας δημιουργούνται από τα κενά και τα πλήρη των άνωθεν σχέσεων.

Προσανατολισμός. Η νοτιοδυτική μεσοτοιχία δημιουργεί ένα τυφλό μέτωπο, προς περιορισμό της υπερβολικής ηλιακής δυτικής έκθεσης του κτηρίου. Παράλληλα με μία μερική υποχώρηση της μεσοτοιχίας δημιουργείται ένας φωταγωγός, ο οποίος λούζει επαρκώς όλο το σπίτι με διακριτικό δυτικό (χαμηλό) φωτισμό. Η μεγάλη τζαμαρία της πρόσοψης επιτρέπει αργά το απόγευμα το δυτικό φωτισμό, όταν αυτός είναι ήδη πιο ήπιος. Ο νότιος ηλιασμός παντού αποκόπτεται με οριζόντιους προβόλους, ενώ το φως εισέρχεται έμμεσα και διά της αυλής αλλά και δια του ανοίγματος που δημιουργεί το ισόγειο δωμάτιο εργασίας. Η κουζίνα λούζεται απευθείας από το πρωινό ήπιο ανατολικό ήλιο μέσω της μεγάλης τζαμαρίας, ενώ το απόγευμα διά του δυτικού φωταγωγού. Τα υπνοδωμάτια είναι νότια προστατευόμενα, ενώ το κυρίως υπνοδωμάτιο είναι διαμπερές. Η αυλή, όπως δηλώνουν οι χρήστες, δημιουργεί καταπλητικό μικρόκλιμα και κατά την εμπειρία τους αναφέρουν ότι το ρεύμα που δημιουργείται (νότιος άνεμος) δια του ανοίγματος μεταξύ του δωματίου εργασίας και του κυρίως όγκου είναι τόσο έντονο και ευχάριστο το καλοκαίρι, που η καλυμμένη βεράντα έχει γίνει το αγαπημένο τους σημείο, ενώ αναφέρουν ότι δεν έχουν χρειαστεί ποτέ μέχρι τώρα κλιματισμό.

Κρατικό Βραβείο Αρχιτεκτονικής 2013 – Εύφημος Μνεία – Έργο Νέων Αρχιτεκτόνων