Θεόδωρος Φωτιάδης

Γεννήθηκε το 1878 στον Άγιο Θεόδωρο Καρπασίας και απεβίωσε το 1952. Ο πατέρας του, Θεμιστοκλής Φωτιάδης, ήταν κτηματίας και ιδιοκτήτης καϊκιού , με το οποίο συμμετείχε στο εμπόριο ξυλείας και γαϊδουριών μεταξύ Κύπρου και Αιγύπτου. Ο Θεόδωρος Φωτιάδης, τελειώνοντας το δημοτικό σχολείο σε γειτονικό χωριό, πήγε στο πρώτο εξατάξιο του Παγκυπρίου Γυμνασίου στη Λευκωσία, απ’ όπου αποφοίτησε το 1896. Ήταν συμμαθητής του τέως δημάρχου Αμμοχώστου Γεωργίου Εμφιετζή, του Δημοσθένη Σεβέρη, του Σόλωνα Μιχαηλίδη και του Κλεάνθη Χριστοφίδη Κετσιή.

Μετά την αποφοίτησή του πήγε στην Αθήνα όπου Εγγράφηκε στην Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών, όμως η κλίση του προς την αρχιτεκτονική τον οδήγησε να αφήσει την ιατρική και να εγγραφεί συτο Μετσόβειο Πολυτεχνείο από όπου αποφοίτησε το 1905 με δίπλωμα μηχανικού. Φοιτητής στην Αθήνα εντάχθηκε στον Πανελλήνιον Γυμναστικόν Σύλλογον και το 1898 διακρίθηκε στο δρόμο των 1500 μέτρων. Στην πορεία αναδείχθηκε πολυνίκης κερδίζοντας ως δρομέας, τις τρεις πρώτες νίκες, σύμφωνα με την εφημερίδα Φωνή της Κύπρου (26 Ιουνίου 1900). Αποφοίτησε επιτυχώς το έτος 1904, ενώ οι γονείς του είχαν πλήρη άγνοια για την αλλαγή σπουδών στην οποία είχε προβεί. Πήγε ακολούθως στην Αλεξάνδρεια, όπου εργάσθηκε για περίπου, μια δεκαετία, στα δημόσια έργα ως αρχιτέκτονας στο κτίσιμο εργατικών κατοικιών. Ήταν νυμφευμένος με τη Χρυσάνθη, από το χωρίο Λετύμπου της επαρχίας Πάφου, με την οποία απέκτησε τρεις γιους και τρεις κόρες. Ο Θ. Φωτιάδης ήταν άνθρωπος του οποίου η δραστήρια και δυναμική προσωπικότητα σημάδεψε τη θύμηση όλων όσων είχαν την τύχη να τον γνωρίσουν. Η ηρεμία, η απλότητα και η υπομονή , που τον χαρακτήριζαν, σφράγισαν τη μνήμη των συνεργατών του. Ήταν άνθρωπος του κεφιού και αγαπούσε το τραγούδι, πράγμα που του χάρισε και το ψευδώνυμο “Κάντας” κατά τα φοιτητικά του χρόνια στην Αθήνα. Λάτρευε το θέατρο και τις κοσμικές εκδηλώσεις.

Όταν επέστρεψε στην Κύπρο για μόνιμη εγκατάσταση καθιέρωσε το επάγγελμα του Αρχιτέκτονα. Θεωρείται ο πατέρας της νέας Κυπριακής αρχιτεκτονικής του 20ου αιώνα. Στη Λευκωσία ίδρυσε το Εργαστήριον Γλυπτικής. Σχεδίασε σπίτια, εκκλησίες, σχολικά κτήρια, δημοτικές αγορές, ξενοδοχεία. Διασώθηκε το πρώτο του αρχιτεκτονικό σχέδιο, το κωδωνοστάσιο της εκκλησίας της Φανερωμένης 1912. Aνάµεσα στα γνωστά έργα του περιλαµβάνονται το Παγκύπριο Γυµνάσιο µε την εντυπωσιακή κλασική πρόσοψη και του ιονικούς κίονες, το Mετόχιο του Aγίου Προκοπίου στην Έγκωμη (Μετόχι Κύκκου), αποτελείτο από ένα μικρό πλινθόκτιστο ναό και μερικά μοναστηριακά, το Παρθεναγωγείο Φανερωµένης, οι ναοί του Xρυσοσώτηρος στην Aκανθού, του Aγίου Σπυρίδωνος Λευκωσίας, του Tιµίου Σταυρού Πεδουλά, της Θεοσκέπαστης και του Aγίου Θεοδώρου στην Πάφο, το Mετόχιο του Mαχαιρά, το κωδωνοστάσιο της Παναγίας Φανερωµένης, οι στοές Tαρσή και Kλόκκαρη και τα σχολεία του Aγίου Aντωνίου και του Aγίου Kασσιανού στη Λευκωσία, τα σχολεία της Λακατάµειας, της Δευτεράς και της Zώδειας, το µαρµάρινο τέµπλο του ναού της Aγίας Nάπας Λεµεσού, η Δηµόσια Aγορά Aµµοχώστου, το σινεµά Mαγικό Παλάτι στη Λευκωσία, το κτήριο φιλοξενίας της Mονής του Aποστόλου Aνδρέα, το Γυµνάσιο Nίκου Nικολαΐδη, τα Προπύλαια του Iακώβειου Γυµναστηρίου και το Nηπιαγωγείο της Mητροπόλεως Πάφου στην Πάφο, και πολλά άλλα.