Τον Μάρτιο του 2022, η Βουλή των Αντιπροσώπων είχε ψηφίσει την εφαρμογή ενός τολμηρού και μεγαλεπήβολου νόμου, αυτού της Μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Δύο χρόνια μετά, τον Ιούλιο του 2024, αμέσως μετά τις δημοτικές εκλογές, ο νόμος τέθηκε σε ισχύ, σε μια προσπάθεια να μετατρέψει τους δήμους και τις κοινότητες σε ένα ενιαίο, λειτουργικό και οικονομικά αυτόνομο μοντέλο αυτοδιοίκησης.
Οι πέντε νέοι Επαρχιακοί Οργανισμοί Αυτοδιοίκησης (ΕΟΑ) στοχεύουν μέσω των κοινών υπηρεσιών τους, να απλοποιήσουν και να διευρύνουν τις υπηρεσίες προς τους κατοίκους των δήμων και των κοινοτήτων µε την ταυτόχρονη εξοικονόµηση πόρων. Η αλλαγή επίσης από σαράντα έξι αδειοδοτούσες αρχές σε μόλις μόνο πέντε, μια ανά επαρχία, είναι ένα από τα τεράστια προτερήματα της μεταρρύθμισης αφού έχει τη δυνατότητα να προσφέρει ένα τύπου «one stop shop» οργανισμό για την εξυπηρέτηση του πολίτη τόσο για τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας όσο και για την αδειοδότηση της ανάπτυξης.
Για το Νέο Πλαίσιο Αδειοδότησης της Ανάπτυξης, μια από τις σημαντικότερες πτυχές της μεταρρύθμισης, το Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου (ΕΤΕΚ) και ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Κύπρου σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών, παρατηρώντας το διαχρονικά προβληματικό και αναχρονισμένο σύστημα αδειοδότησης, το οποίο μέχρι σήμερα αποτελούσε τροχοπέδη στην ανάπτυξη λόγω των καθυστερήσεων της εξέτασης έντυπων υποβολών πολεοδομικών και οικοδομικών αιτήσεων και σχεδίων, έχουν σπρώξει προς την κατεύθυνση της απλοποίησης της αδειοδότησης της ανάπτυξης μέσω της πλήρης ψηφιοποίησης των διαδικασιών. Και όσο σημαντική για την χώρα και κατ’ επέκταση για την οικονομία είναι η Μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και το Νέο Πλαίσιο Αδειοδότησης, τόσο σημαντική είναι και η κατάλληλη προετοιμασία που απαιτείται για αυτήν και για οποιεσδήποτε μελλοντικές της προκλήσεις.
Για την εφαρμογή του νόμου την 1η Ιουλίου, χρειάστηκαν να εξευρεθούν χώροι στέγασης των ΕΟΑ, να διαμορφωθούν οι νέοι γραφειακοί χώροι, να γίνουν μετακινήσεις μεγάλου αριθμού προσωπικού από τα δημαρχία και την Πολεοδομία, να χτιστούν και να αναβαθμιστούν τα νέα λογισμικά συστήματα αδειοδότησης, να εγκατασταθούν νέα τηλεφωνικά συστήματα και συστήματα αρχειοθέτησης. Η μεγαλύτερη όμως πρόκληση ήταν και είναι μέχρι σήμερα οι χιλιάδες εκκρεμούσες πολεοδομικές και οικοδομικές αιτήσεις που έχουν μεταφερθεί από τους σαράντα έξι δήμους και κοινότητες στους πέντε ΕΟΑ. Και παρόλο που το ΕΤΕΚ και ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Κύπρου έχουν προτείνει ένα νέο μοντέλο ταχείας εξέτασης των νέων αιτήσεων, όσο οι χιλιάδες εκκρεμούσες αιτήσεις παραμένουν ανεπίλυτες εντός των ΕΟΑ, τόσο θα επιβαρύνουν την ομαλή τους λειτουργία, δεσμεύοντας προσωπικό για την εξέταση τους και καθυστερώντας συνεπώς τις νέες ψηφιακές αιτήσεις.
Για τους ΕΟΑ η πολιτική απόφαση από τον εκάστοτε πρόεδρο είναι ζωτικής σημασίας για να εξευρεθούν τρόποι και μέθοδοι για την απαλλαγή από των εκκρεμουσών αιτήσεων. Μέθοδοι όπως π.χ. την αξιοποίηση συνταξιούχων λειτουργών, την εφαρμογή κινήτρων υπερωρίας, βραχυπρόθεσμης πρόσληψης ιδιωτών μελετητών και άλλων πιθανών μέτρων, θα βοηθήσουν το συντομότερο στην ενίσχυση αυτής της προσπάθειας.
Εξίσου σημαντική όμως είναι και η πολιτική απόφαση για λήψη μέτρων διασφάλισης μιας οργανικής και ομαλής επικοινωνίας των πολιτών και των μελετητών με τους ΕΟΑ. Μέτρα όπως λίστες επικοινωνίας λειτουργών με τηλέφωνα και emails, ένα τηλεφωνικό κέντρο, ένας χώρος συναντήσεων, τη δυνατότητα διευθέτησης διαδικτυακών συναντήσεων και πολλών άλλων που θα μπορέσουν να διασφαλίσουν την ομαλή επικοινωνία, αφού αυτή αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο στην προσπάθεια επιτυχής εδραίωσης των ΕΟΑ σαν ένα λειτουργικό κέντρο εξυπηρέτησης.
Η Μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και το Νέο Πλαίσιο Αδειοδότησης αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την σωστή κατεύθυνση για το μέλλον της χώρας μας. Και παρόλο που μας έχει βρει απροετοίμαστους σε πολλές πτυχές, η συνεργασία και η συλλογική προσπάθεια που γίνεται από το Υπουργείο Εσωτερικών, τους ΕΟΑ, το ΕΤΕΚ και τον Σύλλογο Αρχιτεκτόνων, για να επιτευχθεί ο στόχος της Μεταρρύθμισης δίνει μια αισιόδοξη νότα για ένα καλύτερο και λαμπρότερο μέλλον για την οικονομία και κάθε πολίτη ξεχωριστά.
Άλκης Δίκαιος
Αρχιτέκτονας
Πρόεδρος Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Κύπρου
Μέλος Γενικού Συμβουλίου ΕΤΕΚ