Panayides – Spinazzola Architects LLC
Φλώρης Παναγίδης, Aida Spinazzola, Κωνσταντίνα Αγρότη, Ειρήνη Κλειδαρά, Άντρη Αναστασίου
Γενική Προσέγγιση Χωροθέτησης
Βασικό κριτήριο για τη γενική διάταξη των ενοτήτων του έργου, είναι η προβολή και ανάδειξη του ιστορικού “Ελένειον” το οποίο αποτελεί σημείο αναφοράς της κεντρικής Λευκωσίας και συστατικό στοιχείο της ταυτότητας της πόλης από το 1925. Για το λόγο αυτό, θεωρούμε σημαντική τη διατήρηση της ελεύθερης θέασης του παλαιού σχολείου από την οδό Αγίας Ελένης, χωροθετώντας τα νέα κτήρια σε απόσταση από τη διατηρητέα οικοδομή, σε ένα γωνιακό σχηματισμό νότια και ανατολικά του χώρου μελέτης. Επιπρόσθετα, περιορίζουμε το ύψος των νέων κτηρίων στα δυο επίπεδα, ώστε να διατηρείται η ιεραρχική υπεροχή του παλαιού κτηρίου σε σχέση με τις νέες προσθήκες του όλου συμπλέγματος. Το σύνολο των κτηριακών εγκαταστάσεων διαμορφώνει ένα πέταλο ανοικτό προς την οδό Αγίας Ελένης δυτικά, περιβάλλοντας τους υπαίθριους χώρους της σχολής. Όπως θα δούμε αναλυτικότερα πιο κάτω, αυτή η γενική διάταξη κτηρίων και προγράμματος ταυτίζεται και με τις λειτουργικές παραμέτρους του έργου.
Νηπιαγωγείο
Το Νηπιαγωγείο χωροθετείται στο δυτικό άκρο της νότιας πτέρυγας του τεμαχίου επί της οδού Αγίας Ελένης, έτσι που η πρόσβαση των μαθητών από τον δρόμο να είναι άμεση και ασφαλής χωρίς να διασταυρώνεται με τις πορείες των μαθητών του Δημοτικού Σχολείου. Είναι λειτουργικά ανεξάρτητο από το Δημοτικό Σχολείο, διαμορφωμένο γύρω από την εσωτερική του αυλή. Οι δυο αίθουσες δραστηριοτήτων πλαισιώνουν την εσωτερική αυλή. Τα μεγάλα ανοίγματα διευκολύνουν την άμεση οργανική σύνδεση των εσωτερικών με τον εξωτερικό χώρο και την εύκολη μετάβαση των μαθητών. Η αυλή περιφράσσεται προς τον νότο με διάτρητη περίφραξη που τη διαχωρίζει από τη δίοδο οχημάτων. Τόσο η αυλή παιχνιδιού όσο και οι δυο αίθουσες έχουν νότιο προσανατολισμό και κατάλληλες σκιάσεις με πέργολες και δέντρα.
Το γραφείο προσωπικού και διεύθυνσης τοποθετείται δίπλα από την κύρια είσοδο για την εύκολη πρόσβαση επισκεπτών. Η είσοδος οδηγεί στο επίμηκες κεντρικό χολ στο οποίο ανοίγουν όλοι οι βασικοί χώροι του προγράμματος, η αίθουσα ειδικής εκπαίδευσης, η κουζίνα, η αποθήκη, η τουαλέτα ΑΜΕΑ και οι δυο αίθουσες δραστηριοτήτων. Από το χολ υπάρχει επίσης άμεση πρόσβαση προς την εσωτερική αυλή. Οι τουαλέτες των παιδιών, με χαμηλά διαχωριστικά, βρίσκονται μέσα στις αίθουσες δραστηριοτήτων. Η τρίτη αίθουσα δραστηριοτήτων προτείνεται να διαμορφωθεί μελλοντικά στο άνω επίπεδο, πάνω από την νοτιότερη αίθουσα του ισογείου. Οι εξωτερικοί τοίχοι ανεγείρονται εξ’ αρχής, ώστε με την ολοκλήρωση της αίθουσας να μειωθεί η οχληρία και να μην επηρεαστεί η μορφή του κτηρίου, ενώ μέχρι το μελλοντικό κλείσιμο της αίθουσας ο χώρος μπορεί να χρησιμοποιείται για άλλες δραστηριότητες, π.χ. λαχανόκηπος, κ.α. Στην οροφή διαμορφώνεται επίσης περιφραγμένη αυλή για τη φυσική αγωγή των παιδιών, περιβαλλόμενη από πράσινο, με φυτεμένα παρτέρια και πέργολα με αναρριχητικά φυτά. Η πρόσβαση στο άνω επίπεδο γίνεται με κλιμακοστάσιο, και ανελκυστήρα (πρόνοια μόνο μέχρι την υλοποίηση της τρίτης αίθουσας). Δίπλα από το κλιμακοστάσιο υπάρχει 2η αποθήκη υλικών και παιχνιδιών.
Χώροι Δημοτικού Σχολείου και Εστίασης
Οι νέοι χώροι του Δημοτικού Σχολείου και Εστίασης καταλαμβάνουν την πτέρυγα που αναπτύσσεται σε σχήμα Γ, νότια και ανατολικά του τεμαχίου. Στο ισόγειο ανατολικά χωροθετείται η μια αίθουσα εστίασης με την κουζίνα και βοηθητικούς χώρους που εξυπηρετούνται άμεσα από το σημείο φορτοεκφορτώσεων. Στη ίδια ευθεία βορειότερα, κοντά στο υφιστάμενο κτήριο τοποθετείται το κυλικείο. Για την καλύτερη εξυπηρέτηση των μαθητών αλλά και για τη δημιουργία ενός εξωτερικού κεντρικού χώρου διαλείμματος, αφήνεται καλυμμένη βεράντα μεταξύ κυλικείου και εστιατορίου που προσφέρει στους μαθητές σκιασμένο χώρο διαλείμματος, εστίασης ή και υπαίθριου μαθήματος. Ο χώρος αυτός συνδέεται με την αυλή που διαμορφώνεται μεταξύ των γηπέδων και της νέας ανατολικής πτέρυγας. Για τη μεγιστοποίηση αυτής της αυλής τα γήπεδα μεταφέρθηκαν στο δυτικό σύνορο. Στο βόρειο άκρο του υπαίθριου διαδρόμου, δίπλα στο κυλικείο, προβλέπεται η σύνδεση της κυκλοφορίας από το παλιό κτήριο προς τη νέα πτέρυγα. Στο σχέδιο σημειώνεται η θέση μιας ελαφριάς καλυμμένης πορείας μπροστά από το ιστορικό κτήριο (μελλοντική πρόνοια, εκτός χώρου μελέτης), η οποία συνδεόμενη με το προτεινόμενο σκίαστρο θα προσφέρει τη δυνατότητα καλυμμένης κυκλοφορίας σε όλους τους χώρους του σχολείου.
Κυκλοφορία
Για την επιβίβαση – αποβίβαση των μαθητών χωρίς την απόφραξη της οδού Αγίας Ελένης, προτείνεται η δημιουργία κόλπου παράλληλης προσωρινής στάθμευσης. Για τον σκοπό αυτό, παραχωρείται λωρίδα πλάτους 1,5 μ. στον δρόμο, μεταφέροντας το δημόσιο πεζοδρόμιο ανατολικότερα, στη ζώνη των υφιστάμενων ευκαλύπτων που διατηρούνται. Προτείνονται τρία σημεία εισόδου μαθητών. Μια είσοδος νότια, αποκλειστικά για το νηπιαγωγείο και δυο είσοδοι βόρεια και νότια των γηπέδων για τους μαθητές του Δημοτικού Σχολείου. Και τα τρία σημεία εισόδου διαμορφώνονται με διπλές ελεγχόμενες προσβάσεις για μεγαλύτερη ασφάλεια. Η νότια είσοδος του Δημοτικού μπορεί να εξυπηρετήσει και τη διέλευση οχήματος άμεσης ανάγκης προς τους εσωτερικούς χώρους του σχολείου, παρόλο που η προβλεπόμενη πορεία ασθενοφόρου και οχημάτων προμηθειών είναι από τον εσωτερικό δρόμο στο νότιο σύνορο. Οι απαιτούμενοι χώροι στάθμευσης διευθετούνται στο ισόγειο νοτιοανατολικά, σε καλυμμένους χώρους κάτω από τις αίθουσες του άνω επιπέδου. Στο τέρμα του εσωτερικού δρόμου διαμορφώνεται χώρος φορτοεκφορτώσεων για την κουζίνα και κυλικείο. Στο ίδιο σημείο μπορεί να εισέλθει ασθενοφόρο αν παραστεί ανάγκη. Οι χώροι κυκλοφορίας των μαθητών είναι σαφώς διαχωρισμένοι από τη ζώνη διέλευσης οχημάτων.
Πρόταση Υλικών
Τα νέα κτήρια προβλέπεται να κατασκευαστούν με φορέα οπλισμένου σκυροδέματος, τοιχοποιία από τούβλο και σύστημα θερμοπρόσοψης στο εξωτερικό κέλυφος. Σε εσοχές ή και σε συνδυασμό με κουφώματα αλουμινίου χρησιμοποιούνται χρωματισμένα πάνελ FIBRE CEMENT. Για τα κιγκλιδώματα διαδρόμων προβλέπεται η χρήση χρωματισμένων διατομών αλουμινίου (40×60).