Β’ Βραβείο: Φοιτητικές Εστίες στον Δήμο Λεμεσού

NEIHEISER ARGYROS

01_ΑΡΧΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

Η πρόταση για τις φοιτητικές εστίες στη Λεμεσό στηρίζεται στη θεμελιώδη ιδέα ότι η κατοίκηση των φοιτητών δεν περιορίζεται σε ένα δωμάτιο-κατάλυμα, αλλά αποτελεί μια σύνθετη εμπειρία που συνδυάζει ιδιωτικότητα, κοινωνικότητα και βιώσιμη διαβίωση. Στόχος είναι η διαμόρφωση ενός ζωντανού οικοσυστήματος κατοίκησης, όπου οι φοιτητές συμμετέχουν ενεργά στην καθημερινότητα του κτιρίου και αναπτύσσουν κοινότητες μάθησης, συνεργασίας και κοινωνικής ζωής. Σε αντίθεση με τις συμβατικές εστίες που οργανώνονται γύρω από κλειστούς διαδρόμους και έναν περιορισμένο ισόγειο κοινόχρηστο χώρο, η παρούσα πρόταση αναδεικνύει τον ενδιάμεσο χώρο ως βασικό πυρήνα της εμπειρίας. Ο ενδιάμεσος χώρος δεν είναι απλώς κυκλοφορία· μετατρέπεται σε τόπο συνάντησης, φως και αέρας, που ενισχύει τη συλλογικότητα σε όλα τα επίπεδα.

Οι αρχές που καθοδηγούν τον σχεδιασμό είναι:

Έμφαση στον ενδιάμεσο χώρο: ο χώρος που φέρνει φως, αέρα και κοινωνικότητα σε κάθε όροφο, λειτ- ουργώντας ως οργανωτικός και βιωματικός πυρήνας.

Διασπορά κοινόχρηστων προγραμμάτων: καθιστικά, αναγνωστήρια, αίθουσες παιχνιδιών και κόμβοι συνάντησης κατανέμονται σε διαφορετικά επίπεδα, ώστε να ενθαρρύνεται η τυχαία αλληλεπίδραση.

Βιοκλιματική προσέγγιση: στρατηγικές σκιασμού, φυσικός αερισμός μέσω αίθριων, και ελεγχόμενη διαμπερότητα για θερμική άνεση και χαμηλή κατανάλωση ενέργειας.

Τυπολογία δωματίων: απλή και λειτουργική διάταξη που διασφαλίζει ιδιωτικότητα, αλλά ταυτόχρονα οπτική και λειτουργική σχέση με τ α κοινόχρηστα προγράμματα.

Απλή αλλά εκφραστική δομή: φέρων οργανισμός από οπλισμένο σκυρόδεμα με τυπικά ανοίγματα, όπου η κατασκευή ταυτίζεται με την αρχιτεκτονική έκφραση.

 

02_ ΠΕΡΙΓΡΑΦH ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

ΠΡΟΣΒΑΣΕΙΣ
Η κύρια πρόσβαση στο συγκρότημα χωροθετείται στη βορειοδυτική πλευρά, ακριβώς στο μεγάλο κεντρικό άνοιγμα που διαχωρίζει τους δύο κύριους όγκους. Η είσοδος σχεδιάζεται ως φιλόξενο φίλτρο μετάβασης που υποδέχεται χρήστες / επισκέπτες, οδηγεί φυσικά προς τον ενδιάμεσο χώρο και καθιστά από την πρώτη στιγμή ορατή την κοινωνική ζωή του συγκροτήματος. Η πρόσβαση με αυτοκίνητο γίνεται από τη βορειοανατολική πλευρά, όπου προβλέπονται 8 θέσεις στάθμευσης (2 ΑμεΑ).

Ο κυκλοφοριακός βρόχος περιμετρικά του οικοπέδου επιτρέπει drop-off, στάθμευση και ευέλικτη έξοδο από το νοτιοανατολικό άκρο. Το πίσω τμήμα προορίζεται για αυτοκίνητα και ποδήλατα, ενώ ο περιβάλλων χώρος φυτεύεται και διαμορφώνεται με ανοιχτές ζώνες πρασίνου. Έτσι, το συγκρότημα δεν αποκόπτεται από την πόλη, αλλά λειτουργεί ως διαμπερής και ζωντανός κόμβος που ενισχύει την προσβασιμότητα και την αίσθηση κοινοχρησίας.

ΕΝΔΙΑΜΕΣΟΣ ΧΩΡΟΣ
Ο ενδιάμεσος χώρος (τα κοινά / commons) οργανώνει τη συνολική εμπειρία του κτιρίου. Δεν πρόκειται απλά για έναν χώρο κυκλοφορίας, αλλά για μια διαδοχή ημιυπαίθριων πλατειών,αίθριων και ανοιχτών χώρων που επιτρέπουν στον αέρα και το φως να διαπερνούν όλα τα επίπεδα. Οι χώροι αυτοί δημιουργούν μικροκλίματα, ζώνες δροσιάς και φιλόξενες ατμόσφαιρες που ενθαρρύνουν την παραμονή, τη στάση και τη συνάντηση.

Εντός του οργανώνεται η καθημερινή ζωή: τα δωμάτια ανοίγονται προς αυτό, οι πλατείες και οι διάδρομοι προσφέρουν οπτική σύνδεση ενθαρρύνοντας την αλληλεπίδραση, ενώ ταυτόχρονα καθοδηγούν τη ροή ανάμεσα στους ιδιωτικούς και κοινόχρηστους χώρους. Έτσι, η καθημερινότητα αποκτά ζωντάνια και πολυπλοκότητα, ενώ οι φοιτητές συναντώνται, αλληλεπιδρούν και συμμετέχουν ενεργά στη ζωή του κτιρίου πέρα από τα δωμάτιά τους.

Η κατανομή των κοινόχρηστων χώρων ενισχύει τη ζωή του συγκροτήματος σε όλα τα επίπεδα, δημιουργώντας μικρούς «κόμβους» δραστηριότητας. Οι κόμβοι αυτοί τοποθετούνται στα ανοίγματα του κτιρίου προς την πόλη προσφέροντας οπτική σύνδεση και συσχετισμό με αυτή.

Η κίνηση εντός ενθαρρύνει τις τυχαίες συναντήσεις και τη συμμετοχή στην κοινοτική ζωή, χωρίς να περιορίζει την ιδιωτικότητα των δωματίων, και ενισχύεται περαιτέρω μέσω της μεταλλικής σκάλας στο αίθριο, που προσφέρει μια εναλλακτική, πιο χαλαρή πρόσβαση. Ο τελευταίος όροφος καλύπτεται με μεταλλικό στέγαστρο, ιδανικό για τον ανοιχτό χαρακτήρα του χώρου, προσδίδοντας ευελιξία στη γεωμετρία, αναδεικνύοντας την πολυπλοκότητα της μορφής και δημιουργώντας παράλληλα ένα ενδιαφέρον παιχνίδι σκιάς, ορατό από όλους τους ορόφους μέσω των αίθριων.

ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ ΔΩΜΑΤΙΩΝ / ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΩΝ
Η τυπολογία των δωματίων ακολουθεί μια απλή και λειτουργική λογική. Κάθε δωμάτιο εξασφαλίζει όλες τις απαιτούμενες προδιαγραφές, προσφέροντας τον μέγιστο ελεύθερο χώρο για τον φοιτητή. Η θέση του μπάνιου στην όψη αντί για το εσωτερικό δημιουργεί μια καλυμμένη βεράντα, με βάθος επαρκές για σκίαση, σύμφωνα με τις ηλιακές συνθήκες της Κύπρου, και ταυτόχρονα αφήνει οπτικό και λειτουργικό χώρο. Έτσι, τα δωμάτια συνδέονται με τον κοινόχρηστο χώρο, ενώ αξιοποιούν τον φυσικό αερισμό και φωτισμό.

03_ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΚΑΙ ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός είναι κεντρικός άξονας της πρότασης. Ο προσανατολισμός, οι φυσικές ροές αέρα και ο ηλιακός φωτισμός αξιοποιούνται ώστε να εξασφαλίζεται θερμική άνεση με ελάχιστη κατανάλωση ενέργειας.

Ο ενδιάμεσος χώρος και τα αίθρια λειτουργούν ως φυσικοί άξονες φωτός και αερισμού, φέρνοντας φως βαθιά στο κτίριο χωρίς υπερθέρμανση. Τα πλατώματα και οι πρόβολοι δημιουργούν σκιασμένες ζώνες που μειώνουν την ανάγκη για τεχνητή ψύξη. Η διαμπερής ροή αέρα ενισχύει τη φυσική ανανέωση του κλίματος, καθιστώντας το συγκρότημα πιο βιώσιμο και υγιεινό.

Τα υλικά επιλέγονται με γνώμονα ανθεκτικότητα και οικονομία: φέρων οργανισμός από οπλισμένο σκυρόδεμα, τοίχοι από τούβλο με θερμοπρόσοψη και σοβά και περιορισμένα υαλοστάσια εκτός των κοινόχρηστων χώρων. Αυτή η στρατηγική μειώνει το κόστος, διευκολύνει τη συντήρηση και ενισχύει τη θερμική συμπεριφορά.

04_ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ

ΣΤΑΤΙΚΟΣ ΦΟΡΕΑΣ
Ο φέρων οργανισμός βασίζεται σε οπλισμένο σκυρόδεμα με δοκούς ύψους ~70 εκ. Και πλάκες ~20 εκ. Η χρήση του σκυροδέματος προσφέρει ανθεκτικότητα, ευκολία κατασκευής και χαμηλό κόστος συντήρησης. Παράλληλα, επιτρέπει την κατασκευή προβόλων για την χωροθέτηση των χώρων υγιεινής στην όψη, δημιουργώντας λειτουργικές εσοχές που ενσωματώνουν τον φορέα στην αρχιτεκτονική έκφραση. Η στέγαση του τελευταίου ορόφου επιτυγχάνεται με μεταλλικό στέγαστρο, το οποίο προσφέρει αυξημένη ευελιξία στη διαμόρφωση της γεωμετρίας του.

Η δομή δεν αντιμετωπίζεται ως «κρυφό» υπόβαθρο, αλλά ως τεκτονικό στοιχείο που καθορίζει την αισθητική ταυτότητα. Η λιτότητα του φορέα ενισχύει τη σαφήνεια του συνόλου και επιτρέπει την οργανική σύνδεση μορφής και κατασκευής.