Δελτίο Τύπου Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Κύπρου
Ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Κύπρου εκφράζει δημόσια την έντονη αντίθεσή του, με αφορμή την πρόσφατη απόφαση του Τμήματος Δημοσίων Έργων να προβεί στη προκήρυξη διαγωνισμού για το έργο του “Νέου Κέντρου Ψυχικής Υγείας” με την μέθοδο Μελέτη – Κατασκευή (Design and Build), μια πολιτική που υιοθετείται έντονα τα τελευταία χρόνια για υλοποίηση δημοσίων έργων.
H επιλογή της μεθόδου Μελέτη – Κατασκευή με πρόφαση την ταχύτητα στην υλοποίηση, αδικεί την εκάστοτε κυβέρνηση δείχνοντας μη έγκαιρο προγραμματισμό και λειτουργία σε επείγουσα κατάσταση. Η εν λόγω διαδικασία ανάθεσης έργων δημόσιου χαρακτήρα εμπεριέχει κινδύνους καθώς δεν διασφαλίζει τη ποιότητα αρχιτεκτονικής, αυτή παραβλέπεται, καθώς το μοναδικό κριτήριο επιλογής του προσφοροδότη είναι η χαμηλότερη οικονομική προσφορά και όχι ποιοτικά κριτήρια. Συγκεκριμένα, έργα αυτής της κλίμακας και χρήσης οφείλουν να αποτελούν πρότυπα ιατρικής και κοινωνικής αναβάθμισης και η μελέτη τους να μην γίνεται μόνο βάση τυποποιημένων λειτουργικών προδιαγραφών.
Είναι αποδεδειγμένο ότι, ο προσφοροδότης που προσδοκεί να επιλεγεί κάτω από αυτές τις συνθήκες, θα προτείνει μία αρχιτεκτονική λύση, με το χαμηλότερο δυνατό κόστος, για να μπορέσει ο ίδιος ως επιχειρηματίας να έχει όσο το δυνατό περισσότερες πιθανότητες να είναι ο επιτυχών στο διαγωνισμό. Η λογική ενσωμάτωσης της μελέτης στα έγγραφα του προσφοροδότη δημιουργεί μία σειρά προβλημάτων, τα οποία λειτουργούν εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος. Επιπλέον, η εν λόγω διαδικασία είναι ενάντια στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του επαγγέλματος του Αρχιτέκτονα και των υπόλοιπων Συμβούλων, οι οποίοι δεν μπορούν να έχουν οικονομική εξάρτηση και δεν θα έπρεπε να αποτελεί μέρος των εγγράφων του προσφοροδότη.
Η ανάθεση οποιουδήποτε έργου σημαντικής οικονομικής επένδυσης και κοινωνικής αποστολής οφείλει να πραγματοποιείται με διαφάνεια μέσω του θεσμού προκήρυξης Αρχιτεκτονικών Διαγωνισμών. Ενώ σε παγκόσμιο επίπεδο οι αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί είναι το κυρίαρχο μοντέλο για την ανάθεση έργων δημόσιου χαρακτήρα έχοντας αποφέρει κτήρια σημαντικής πολιτιστικής αξίας εντούτοις στην Κύπρο παρακάμπτονται, με προφάσεις ταχύτητας και κόστους. Το Συμβούλιο Αρχιτεκτόνων Ευρώπης (Architects Council of Europe) και η Διεθνής Ένωση Αρχιτεκτόνων (International Union of Architects) σε πρόσφατη κοινή “Διακήρυξη” ενθαρρύνουν τους αρμόδιους – κυβερνητικούς φορείς για τη χάραξη πολιτικής, να συμπεριλάβουν τους Αρχιτεκτονικούς Διαγωνισμούς ως την πλέον προτεινόμενη διαδικασία στη Νομοθεσία Περί Σύναψης Δημοσίων Συμβάσεων, έτσι ώστε, να προωθηθούν ανθεκτικές, υπεύθυνες λύσεις για κτήρια και κοινότητες για ποιοτική και σχεδιαστική αριστεία. Επί της ουσίας, κρίνεται σημαντική η εκτίμηση της διαδικασίας ανάθεσης έργων δημόσιας ωφελείας διότι τα αποτελέσματα αυτής έχουν μακροχρόνιο αντίκτυπο στην κτιριακή ταυτότητα της χώρας.
Οι παρεμβάσεις του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Κύπρου είναι πολυδιάστατες και συνεχείς τονίζοντας τη σημασία υιοθέτησης του θεσμού προκήρυξης αρχιτεκτονικών διαγωνισμών βάσει των Κανονισμών του ΕΤΕΚ. Οι συνθήκες είναι τέτοιες που καθίσταται αναγκαίος ο καθορισμός κρατικής πολιτικής για τον τρόπο υλοποίησης δημόσιων έργων, που επηρεάζουν ποικιλοτρόπως τη ζωή του κοινωνικού συνόλου, το οποίο απαιτεί ποιότητα, διαφάνεια και αξιοκρατία.
