Αρεταίειο Νοσοκομείο στη Λευκωσία

A8-005-02-ezgif.com-webp-to-jpg-converter

DOMA, Χάρης Χατζηβασιλείου
Τεχνικός Σύμβουλος Βασίλης Τρουλλίδης

Το κτηριολογικό πρόγραμμα ζητούσε το σχεδιασμό ενός ιδιωτικού Νοσοκομείου με μεγάλο αριθμό εξειδικεύσεων σε περιοχή της μείζονος Λευκωσίας. Η τοπογραφία του τεμαχίου γης δεν παρουσίαζε κανένα αξιόλογο χαρακτηριστικό, όπως και ο κατατεμαχισμένος γειτονικός αστικός ιστός. Με άλλα λόγια θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι, σε συνδυασμό με το επίπεδο και άμορφο χαρακτήρα του τεμαχίου τίποτα από το δομημένο περιβάλλον της γύρω περιοχής δεν πρόσφερε τυπολογικά, μορφολογικά ή σε σχέση με την γενική κλίμακα στοιχεία που θα μπορούσαν να δώσουν αναφορές ή να επηρεάσουν την αρχιτεκτονική πρόταση. Σε αντίθεση, το σχήμα του τεμαχίου, το υπάρχον οδικό δίκτυο αλλά πρωτίστως ο τύπος κτηρίου Νοσοκομείου επέβαλαν την επιλογή του σχήματος L σαν την αρχέτυπη φόρμα του κτηρίου. Επιπρόσθετα, η γεωμετρία του σχήματος L ορίζει δύο κεντρικούς άξονες που αφ’ ενός προσφέρουν ευανάγνωστο και απρόσκοπτο τρόπο διακίνησης και αφ’ ετέρου οργανώνουν και κρατούν μαζί διαφορετικές λειτουργίες. Σημειώνεται επίσης ότι, το σχήμα αυτό προσφέρει την πιθανότητα για μελλοντικές επεκτάσεις με γραμμικό και εύκολο τρόπο που θα μπορούσε αρμονικά να ενσωματωθούν στο υφιστάμενο κτήριο.

Στο κτήριο υπάρχουν τρεις υπόγειοι χώροι για στάθμευση 200 οχημάτων, ενώ στους υπόλοιπους τέσσερις ορόφους περιορίζονται σε νοσοκομειακές λειτουργίες. Στα δύο σκέλη της φόρμας που καθορίζουν το σχήμα L η γωνία που δημιουργείται παρουσιάζει χαρακτηριστικά αίθριου που τελικά είναι και το σημείο αναφοράς όλων των εσωτερικών δημόσιων χώρων του κτηρίου. Η στάθμη της οριζόντιας επιφάνειας του αίθριου έχει διαφοροποιηθεί με εκσκαφές για να μπορεί να δοθεί επιπρόσθετο φως και αίσθηση χώρου στο πρώτο υπόγειο, όπου χωροθετείται η καφετερία, ο χώρος συνεδριάσεων και οι βοηθητικοί χώροι λειτουργιών και προσωπικού. Κάθετα με αυτή την περιοχή εντάσσονται τα τμήματα Επεμβατικής Καρδιολογίας, Τομογραφίας και το Χημείο.

Στο εσωτερικό κεντρικό τριώροφο κενό χωροθετείται ράμπα που ενώνει τους κοινόχρηστους χώρους του πρώτου υπογείου με ισόγειο. Εκτός από τα πραγματικά λειτουργικά οφέλη διακίνησης, αυτή η ράμπα προσφέρει μία αξιοσημείωτη αρχιτεκτονική περιήγηση κατά μήκος του εξωτερικού αίθριου αλλά επίσης και την δυνατότητα κατανόησης από τον επισκέπτη της γραμμικής λειτουργίας και της τεκτονικής οργάνωσης του κτηρίου.

Το στενόμακρο κεντρικό κενό πάνω από την ράμπα κατά μήκος του υαλοστασίου διαλεκτικά ενώνει τους χώρους υποδοχής υπογείου, ισογείου και ορόφου αλλά παράλληλα δίνει με μέτρο φως, και δημιουργεί επίσης ενδιαφέρουσες προοπτικές γωνίες προσδίδοντας αίσθηση ποιότητας στο χώρο. Αξιοσημείωτη παράμετρος προβληματισμού αναφορικά με τον φέροντα οργανισμό του κτηρίου αποτελούσε η επιλογή του κάνναβου για τις αποστάσεις μεταξύ των υποστυλωμάτων. Ο κάνναβος επιβάλλετο να διατηρείται σταθερός από το -3 μέχρι και την οροφή, αλλά παράλληλα έπρεπε να εξυπηρετεί τα διαφορετικά προγράμματα λειτουργιών του Νοσοκομείου, όπως εύκολη στάθμευση, άνετους γραφειακούς χώρους και χώρους ασθενών. Μεγαλύτερη δυσκολία παρουσιάζε η ενσωμάτωση στον ίδιο κάνναβο χώρων χειρουργείων σύμφωνα με τις διαστάσεις που καθόριζαν οι νομοθεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σοβαρή πρόκληση αναφορικά με το σχεδιασμό προσόψεων του κτηρίου αποτελούσε η γενική και ανθρώπινη δυσανάλογη κλίμακα ενός κτηρίου Νοσοκομείου με ύψη από πλάκα, σε πλάκα 4-5 μέτρα. Για τον λόγο αυτό αλλά και για αριθμό συμβολικών αναφορών, το υπέρθυρο πάνω από τα κουφώματα προσόψεων αλλά επίσης και τα πάχη πλακών ξεχωρίζουν έντονα παραμένοντας στην φυσική ανεπίχριστη μορφή τους. Επιπρόσθετα, αυτή η έμφαση στις οριζόντιες γραμμές που κρατούν τις προσόψεις του κτηρίου οπτικά, αποτελούν συνδετήριες ζώνες για να υπάρχει συνοχή στα διαφορετικά ανοίγματα που επιβάλλονται από τον προσανατολισμό και τις εσωτερικές λειτουργίες.